Μονή Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα στον Παζινό
Η μονή του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα βρίσκεται πολύ κοντά στο αεροδρόμιο Χανίων, νότια του οικισμού Παζινός ή Γκαγκαλάδο του Ακρωτηρίου Μελέχα και σχετικά κοντά στη μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων, της οποίας υπήρξε και μετόχι.
Η μονή που ιδρύθηκε κατά τον 16ο αιώνα ήταν οχυρωμένη και ο οχυρωματικός περίβολος της σώζεται σε εξαιρετική κατάσταση. Το μοναστήρι αποτελεί σπάνιο δείγμα στον Ελλαδικό χώρο δυτικής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής, με την εκκλησία εκτός της κεντρικής αυλής, όπου υπάρχει η στοά (chiostro) με τα κελιά και τα βοηθητικά κτίσματα. Γι’ αυτό το λόγο εικάζεται ότι πρόκειται για το καθολικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, το οποίο αναφέρεται σε απογραφή του Καστροφύλακα του 1637.
Ο μεγάλος ναός (καθολικό) είναι μονόχωρος με οξυκόρυφη καμάρα και ενισχύεται εξωτερικά με αντηρίδες. Η είσοδος στο ναό για τους μοναχούς γίνεται από τη νότια πλευρά, ενώ για τους υπόλοιπους πιστούς από πύλη με θολωτό διαβατικό στη δυτική πλευρά. Βόρεια της αυλής διασώζεται ένα εξαιρετικό δείγμα μοναστηριακού ελαιοτριβείου, πάνω στο οποίο έχει προστεθεί όροφος που λειτουργούσε ως ηγουμενείο.
Χρονολόγιο
- 16ος αιώνας: Ιδρύεται η μονή του Αγίου Ιωάννη στον Παζινό.
- 1637: Απογράφεται η μονή του Αγίου Γεωργίου στον Παζινό από τον Καστροφύλακα, πιθανώς εννοώντας τη μονή του Αγίου Ιωάννη Ελεήμονος.
- 1832: Η μονή αναφέρεται σε έγγραφο της εποχής.
- 1992: Ξεκινούν έργα αναστήλωσης της μονής.
