Η νήσος Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι βρίσκεται 8 μίλια νότια της Ιεράπετρας, στα ανοιχτά του Νότιου Κρητικού Πελάγους. Είναι μια επίπεδη νησίδα πασίγνωστη για τα τροπικά νερά της που εξαντλούν όλη τη χρωματική παλέτα του γαλάζιου και του πράσινου, το προστατευόμενο δάσος με τους μεγάλους άρκευθους και τα θαμνοκυπάρισσα και τα εκατομμύρια σπασμένα κοχυλάκια που δίνουν στην λευκή άμμο μια ροζ απόχρωση. Οι Γεραπετρίτες λατρεύουν το νησί αυτό και το ονομάζουν απλά «Νησί». Λέγεται ότι πριν από χρόνια ο Gianni Agnelli, ο πρόεδρος της Ferrari, ήθελε να αγοράσει το νησί για να το κάνει τουριστικό θέρετρο.
Η Χρυσή, η νήσος Χρυσέα των αρχαίων, παίρνει το όνομα της από την κατάξανθη άμμο που έχει καλύψει όλο το νησί και προέρχεται κυρίως από θρύψαλα χιλιάδων κοχυλιών και συγκρατείται από τις ρίζες των άρκευθων. Το δεύτερο όνομα Γαϊδουρονήσι (ή Γαδαρονήσι) προέρχεται από το γεγονός ότι παλιά όποιος γάιδαρος γερνούσε στην Ιεράπετρα, οι Ιεραπετρίτες τον έφερναν στο νησί για να πεθάνει.
Καθημερινά εκατοντάδες επισκέπτες επισκέπτονται το νησί με τα εκδρομικά πλοιάρια που φεύγουν από την Ιεράπετρα το πρωί και επιστρέφουν το απόγευμα, απολαμβάνοντας το μπάνιο κυρίως στην όμορφη παραλία της Πελεγρίνας ή Χρυσής Ακτής. Η Χρυσή έχει ανακηρυχτεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και απαγορεύεται αυστηρά η κατασκήνωση και η διανυκτέρευση. Επίσης, απαγορεύεται η είσοδος στο αρκευθόδασος, που έχει οριοθετηθεί με σχοινί, και η συλλογή άμμου και κοχυλιών.
Οι Παραλίες της Νήσου Χρυσής 
Φάρος Χρυσής 
Κοντά στο δυτικό άκρο της Χρυσής βρίσκεται ο μικρός φάρος του νησιού που ηλεκτροδοτείται από φωτοβολταϊκό πάνελ. Κοντά βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου αλλά και η αλυκή της Χρυσής, όπου συγκεντρώνονται δεκάδες πουλιά το χειμώνα.
Οι αρχαιότητες της Χρυσής 
Στη Χρυσέα των αρχαίων, τη σημερινή νήσο Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι, έχει εντοπιστεί σημαντικός οικισμός της Μινωικής και Ρωμαϊκής περιόδου με κτίσματα και τουλάχιστον τρεις λαξευτούς τάφους κοντά στον ναό του Αγίου Νικολάου και στο φάρο του νησιού. Ο οικισμός χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή της πορφύρας από τα κοχύλια Murex brandaris, όπως και στο γειτονικό Κουφονήσι.
Αλυκή Χρυσής 
Δίπλα στο μοναδικό σπίτι στο Γαϊδουρονήσι Ιεράπετρας στην τοποθεσία Σπήλιος συναντάμε την παλιά αλυκή όπου παρήγαγαν αλάτι κατά την αρχαιότητα. Το χειμώνα το σημείο μετατρέπεται σε μια μικρή λίμνη με υφάλμυρο νερό και αποτελεί πόλο έλξης κυρίως για αποδημητικά πτηνά.
Κεδρόδασος Χρυσής 
Στις αμμοθίνες του κεντρικού στενότερου σημείου της νήσου Χρυσής συναντάμε ένα από τα σπουδαιότερα δάση παράλιας αρκεύθου ή θαλασσόκεδρου (Junίperus macrocarpa) στην Ελλάδα, το οποίο έχει επικρατήσει (λανθασμένα) με το όνομα κεδρόδασος. Σε άλλα σημεία του νησιού, όπως δυτικά και ανατολικά συναντάμε και βλάστηση με κύριο φυτό το θαμνοκυπάρισσο (Junίperus phoenicea).
Απολιθώματα Κοχυλιών στη Χρυσή 
Η Χρυσή μπορεί να θεωρηθεί ως παράδεισος για τους λάτρεις των απολιθωμάτων και της γεωλογίας. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεωλογικά αξιοθέατα του νησιού μπορείτε να δείτε ανατολικά της παραλίας Μπελεγρίνας όπου θα συναντήσετε χιλιάδες απολιθωμένα δίθυρα. Τα απολιθώματα αποτελούν μια λεγόμενη θανατοκοινωνία, δηλαδή νεκρά κοχύλια που συγκεντρώθηκαν εκεί ίσως από τα ρεύματα.
Ναός Αγίου Νικολάου στη Χρυσή 
Ο ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού, στην τοποθεσία που έχουν εντοπιστεί οι αρχαίες εγκαταστάσεις παραγωγής πορφύρας και τάφοι. Χρονολογείται στον 13ο αιώνα, αν και έχει υποστεί νεότερες επεμβάσεις. Ο ναός είναι κτισμένος στη θέση κάποιου αρχαίου κτίσματος, ίσως ιερού. Πολύ κοντά στο ναό υπάρχει πηγάδι με γλυφό νερό.
