Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στα Δελιανά
Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου στο χωριό Δελιανά είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος και ανάγεται στη Βυζαντινή εποχή. Αποτελεί μεγάλο ενοποιημένο επιμήκες κτήριο που αρχικά χωριζόταν με νάρθηκα και κυρίως ναό.' Εχει κτιστεί πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού ίδιου μεγέθους. του οποίου οι εξωτερικές επιφάνειες σώζονται και διαμορφώνονται με συνεχόμενα τυφλά αψιδώματα, ένα από τα οποία κατά τον 15ο αιώνα μετατράπηκε σε αρκοσόλιο (ταφικό μνημείο) για τον Domenico Venier.
Το εντυπωσιακό θύρωμα του ναού προέρχεται από τον ανάγλυφο υστερογοτθικό διάκοσμο του αρκοσολίου, οποίος αποσπάστηκε το 1892 για να διαμορφωθεί η βόρεια είσοδος. Ο ναός στο εσωτερικό είχε κτιστό τέμπλο και ένα μικρό θρόνο στην κόγχη του ιερού.
Στο εσωτερικό του σώζονται τοιχογραφίες του 13ου αιώνα που ίσως ανήκουν στο εργαστήριο του δραστήριου αγιογράφου της ανατολικής Κρήτης Μιχαήλ Βενέρη. Χαμηλά απεικονίζονται άγιοι, ακολουθεί σειρά από στηθάρια, ενώ στην καμάρα ιστορούνται ευαγγελικές παραστάσεις και στην κόγχη συλλειτουργούντες ιεράρχες ενώπιον του Μελισμού, η Κοινωνία των Αποστόλων και η Παναγία ανάμεσα σε αγγέλους. Στο νάρθηκα συναντάμε τη μεγάλη παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας και σκηνές του βίου του Αγίου Ιωάννη. Ξεχωρίζουν η Κεφαλή του Αγίου Ιωάννη «επί πίνακι», η Κοίμηση της Θεοτόκου και οι παραστάσεις των κολασμένων «αιρετικών» καθολικών ιερέων.
Φωτογραφίες: Ιάκωβος Δασκαλάκης
