Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης - Αγία Αικατερίνη Σιναϊτών
Το Μουσείο Εικόνων και Κειμηλίων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης στεγάζεται στον Ενετικό ναό της Αγίας Αικατερίνης των Σιναϊτών, στο κέντρο του Ηρακλείου, και δίπλα στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά. Ο ναός του 16ου αιώνα υπήρξε καθολικό της μονής -μετοχίου της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά, και είχε ιδρυθεί ήδη από τον 10ο αιώνα.
Ο ναός ανήκει σε αρχιτεκτονική παραλλαγή του τύπου σταυρεπίστεγου ναού στην οποία όχι μόνο η εγκάρσια καμάρα, αλλά και ο χώρος του ιερού στεγάζονται χαμηλότερα από την κατά μήκος καμάρα. Στα βορειοανατολικά του συγκοινωνεί με το τρουλλαίο παρεκκλήσι των Αγίων Δέκα μαρτύρων (17ος αιώνας).
Δεν είναι τυχαία η επιλογή του συγκεκριμένου ναού για την εγκατάσταση του μουσείου, καθώς ο χώρος είναι άμεσα συνδεδεμένος με τις τέχνες και τα γράμματα: Εδώ λειτούργησε κατά την Ενετοκρατία μια σπουδαία Σχολή Μόρφωσης όπου διδάσκονταν αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, φιλοσοφία, θεολογία και ζωγραφική. Εδώ εκπαιδεύτηκαν σπουδαίοι άνθρωποι των γραμμάτων, ανάμεσα τους ο Βιτσέντζος Κορνάρος, ο Γεώργιος Χορτάτζης και ίσως ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος. Τότε ήκμασε και η περίφημη Κρητική Σχολή Αγιογραφίας με κύριους εκπροσώπους τους Μιχαήλ Δαμασκηνό, Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, Γεώργιο Κλώντζα και Θεοφάνη Κρη, ενώ ο Χάνδακας το 1600 είχε 200 ζωγράφους, αριθμός πολύ μεγάλος αναλογικά με τους 20000 κατοίκους του.
Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς, αυτή η πορεία του χώρου διακόπηκε βίαια και το κτίριο μετατράπηκε στο Ζουλφικάρ Αλί Τζαμί. Λειτούργησε ως το 1922, αφού το 1920 το αγόρασε ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Μηνά και ίδρυσε εκκλησιαστικό μουσείο. Από το 1967 το κτίριο στεγάζει τη σπουδαιότερη έκθεση Βυζαντινών Εικόνων στην Κρήτη, με έργα των γνωστότερων αγιογράφων της εποχής (πχ Μιχαήλ Δαμασκηνός) αλλά και θρησκευτικών κειμηλίων, χειρογράφων, αμφίων, τοιχογραφιών της περιόδου 14ου-19ου αιώνα. Το 2010 έγινε εκτεταμένη αποκατάσταση του ναού και του μουσείου.
Από τα παλαιότερα έργα του μουσείου, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο εικόνες του πρώτου μισού του 15ου αιώνα από τη Μονή Οδηγήτριας, οι οποίες αποδίδονται στον αγιογράφο Άγγελο, έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πρώιμης περιόδου της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας. Στην πρώτη εικονίζεται ο Άγιος Φανούριος, τον εικονογραφικό τύπο του οποίου καθιέρωσε ο Άγγελος, ενώ η δεύτερη χωρίζεται σε δύο ζώνες. Στην πάνω ζώνη εικονίζεται το Χαίρε των Μυροφόρων και κάτω η διάσωση Κρητικών ιερέων από θαλασσοταραχή μετά τη θαυματουργή παρέμβαση του Αγίου Φανουρίου. Ιδιαίτερες είναι επίσης οι έξι σύνθετες εικόνες του Μιχαήλ Δαμασκηνού από τη Μονή Βροντησίου, φιλοτεχνημένες το 1580-1591 που αντιπροσωπεύουν κατεξοχήν την τέχνη του σπουδαίου ζωγράφου.
What is near me?
