Η γέννηση του Δία
Ο Τιτάνας Κρόνος απέκτησε πολλά παιδιά από την Ρέα: την Εστία, την Δήμητρα, την Ήρα, τον Άδη και τον Ποσειδώνα, αλλά τα καταβρόχθιζε όλα όταν γεννιόταν, καθώς είχε πληροφορηθεί ότι κάποτε ο γιος του θα τον εκθρόνιζε. Αλλά όταν ο Δίας επρόκειτο να γεννηθεί, η Ρέα ζήτησε από τη Γαία να επινοήσει ένα σχέδιο για να τον σώσει, έτσι ώστε ο Κρόνος θα πάρει τιμωρία του για τις πράξεις του ενάντια στον Ουρανό και τα παιδιά του. έτσι, η Ρέα αφού γέννησε το Δία στην Κρήτη, ξεγέλασε τον Κρόνο παραδίδοντας του ένα βράχο τυλιγμένο σε σπάργανα, τον οποίο και αμέσως κατάπιε.
Στη συνέχεια, ο Δίας φυγαδεύτηκε από το Δικταίο Άντρο, όπου γεννήθηκε, στο Ιδαίο Άντρο. Κατά τη μεταφορά του νηπίου από το Δικταίο στο Ιδαίο Άντρο, σύμφωνα με τον Διώδορο, έπεσε ο ομφαλός του κοντά στον σημερινό ποταμό Καρτερό, ανατολικά του Ηρακλείου. Κατά μια άλλη πιο αδύνατη εκδοχή του μύθου, ο Δίας όχι μόνο μεγάλωσε, αλλά και γεννήθηκε στο Ιδαίο Άντρο. Επίσης, μια τρίτη εκδοχή θέλει και την ανατροφή του Δία να έγινε στο Δικταίο Άντρο.
Ο Δίας ανατρέφεται από τις Νύμφες, την κατσίκα Αμάλθεια και προστατεύεται από τους Κουρήτες
Εφτά καλόψυχοι γίγαντες από την Εύβοια, οι Κουρήτες, έτυχε να βρίσκονται στην Κρήτη. Τότε η Ρέα τους ζήτησε να φυλούν την είσοδο του σπηλαίου. Επίσης, κάθε φορά που ο Δίας έκλαιγε, χτυπούσαν δυνατά τα σπαθιά τους πάνω στις μυθικές ασπίδες τους, ώστε τα χτυπήματα να καλύπτουν τον ήχο από το κλάμα και να μην ακούει ο Κρόνος και έρθει και φάει τον γιο του. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, καθώς οι Κουρήτες χόρευαν ένα πολύ γρήγορο χορό, οι πανοπλίες τους χτυπούσαν δυνατά και δεν ακουγόταν ο Δίας. Αυτός ο χορός, λένε, είναι ο πρόγονος του σημερινού πεντοζάλη.
Η νύμφη Μέλισσα ανέλαβε την ανατροφή του Δία. Η μυθική αίγα Αμάλθεια τον ανέθρεψε με το γάλα της. Κατά μια άλλη εκδοχή η Αμάλθεια δεν ήταν κατσίκα, αλλά Νύμφη η οποία είχε το κέρατο της κατσίκας, το οποίο κατά λάθος έσπασε ο μικρός Δίας όταν έπαιζε. Το κέρατο αυτό πρόσφερε ότι μπορούσε να επιθυμήσει η Αμάλθεια, γι'αυτό και είναι γνωστό ως Κέρας της Αμάλθειας ή της Αφθονίας.
Σύντομα ήρθε η μέρα όπου ο Δίας ήταν αρκετά ώριμος για να διεκδικήσει το Βασίλειο του Κόσμου και άρχισε μια μάχη ενάντια στον πατέρα του και των Τιτάνων, την γνωστή «Τιτανομαχία». Πρώτα κατάφερε να απελευθερώσει τα πέντε αδέρφια του από το στομάχι του πατέρα του, δίνοντας του ένα ειδικό βότανο και κάνοντας τον με το τρόπο αυτό να κάνει εμετό. Με τη βοήθεια των αδελφιών του, ο Δίας, στη συνέχεια εκτόπισε τους Τιτάνες στα βάθη του Κάτω Κόσμου, τα Τάρταρα.
Μετά την ανατροπή του Κρόνου, ο Δίας ήρθε αντιμέτωπος και νίκησε τους Γίγαντες και τον Τυφώνα. Έτσι, το Βασίλειο του Κόσμου ήταν πλέον στα χέρια του Δία και τα αδέλφια του. Στη συνέχεια, έγινε κλήρωση για τον καταμερισμό των ρόλων ανάμεσα στους αδελφούς. Ο Δίας κέρδισε την κλήρωση και επίσημα έγινε ηγεμόνας της Γης και του Ουρανού και ο Κύριος του Ολύμπου.
Η Κρητική καταγωγή του Δία αναδεικνύεται και από τις αρχαίες αναφορές σε αυτόν ως Κρηταγενής Δίας.
Ο Δίας βασίλεψε στην Κρήτη και πέθανε και τάφηκε στο όρος Γιούχτα, το ιερό βουνό των Μινωιτών.
