Κουφονήσι

Το Κουφονήσι ή Λεύκη είναι ένα μικρό νησί του Νότιου Κρητικού Πελάγους, 3.5 μίλα νότια του Ακρωτηρίου Γούδουρα και 10 μίλια νοτιοανατολικά του Μακρύγιαλου. Το νησί έχει μήκος περίπου 6χλμ, 5.5χλμ πλάτος και καταλαμβάνει έκταση 5.25 χλμ². Το Κουφονήσι είναι το μεγαλύτερο νησί ενός συμπλέγματος 5 νησιών: Κουφονήσι, Μακρουλό, Στρογγυλό, Τράχηλας και Μάρμαρα.  Το όνομα "Λεύκη" απόδίδεται στην λευκή ανταύγεια των ασβεστόλιθων και της μάργας, ενώ το σημερινό όνομα, Κουφονήσι, λέγεται ότι οφείλεται στα πολλά κοιλώματα και τις σπηλιές που έχουν δημιουργηθεί από την θάλασσα και τη βροχή, σμιλεύοντας τα μαλακά πετρώματα. Μια άλλη εκδοχή όμως θέλει το όνομα να έρχεται από τα πολλά "κουφά" στο νησί, όπως λένε οι Κρητικοί τα ποντίκια. Το νησί δεν κατοικείται σήμερα, αλλά είναι γεμάτο από ερείπια ανθρώπινης δραστηριότητας που αρχίζει από τους Πρωτομινωικούς χρόνους και φθάνουν μέχρι τα μεταβυζαντινά χρόνια. Οι ντόπιοι αρέσκονται να αποκαλούν το Κουφονήσι τους ως την Δήλο της Κρήτης, λόγω των σημαντικών αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί.

Στο νησάκι υπάρχουν πολύ ωραίες αμμουδερές παραλίες και το μεγαλύτερο μέρος του είναι σκεπασμένο με λεπτή άμμο και το τοπίο δεν διαφέρει πολύ από μια αφρικανική έρημο. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την ομορφιά των λευκών πετρωμάτων δίπλα στο απέραντο γαλάζιο και να απολαύσει την ηρεμία της φύσης κολυμπώντας στα γαλαζοπράσινα νερά του. Οι εναλλαγές του τοπίου διατηρούν σε εγρήγορση το μάτι, μεταφέροντας το βλέμμα από τις απότομες βραχώδεις ακτογραμμές, στις σπηλαιώσεις των λευκοκίτρινων μαργών και τις αένα μεταβαλλόμενες αμμοθίνες. Η βλάστηση που επικρατεί είναι χαμηλή, θαμνώδης και στεπική με σπάνια είδη για τον ελληνικό και κρητικό χώρο. Χαρακτηριστικό είναι το ηλιάνθεμο (Helianfhemmum stipulalum), το Lygeum spartum (αγρωστώδες της βορείου Αφρικής) το Austragalus peregrinus (χαρακτηριστικό της νότιας μεσογείου) και το σπάνιο Erodium classifolium που βρίσκεται στο βορειότερο σημείο εξάπλωσής του. 

Στα βόρεια του νησιού, υπάρχει η όμορφη μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, του προστάτη των ναυτικών της περιοχής. Μέχρι το 1976, στο νησί υπήρχαν αιγοπρόβατα που έφερναν οι βοσκοί, ενώ δεν αναφέρεται κανείς οικισμός στο νησί κατά τα νεότερα χρόνια. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70, στο νησί καλλιεργούνταν με σιτηρά. Σήμερα το νησί αποτελεί καταφύγιο των ψαράδων στους δυνατούς ανέμους και τη θαλασσοταραχή του Νότιου Κρητικού Πελάγους.

Τα τελευταία χρόνια αναγνωρίστηκε και μελετήθηκε ο πλούτος της ιστορίας και του περιβάλλοντος του. Η γνώση αυτή και η ομορφιά των νησιών προσφέρονται σήμερα στον επισκέπτη ώς ένα πανάκριβο δώρο που απαιτεί σεβασμό και προστασία. Η πρόσβαση γίνεται με καραβάκι από το Μακρύγιαλο, όταν ο καιρός το επιτρέπει, αλλά το κοντινότερο έδαφος της Κρήτης είναι ο Γούδουρας και ο Αθερινόλακκος (3 μίλια). Αν έχετε δική σας βάρκα, πρέπει να είσαστε πολύ προσεκτικοί γιατί το νησί περιτριγυρίζεται από πάρα πολλές ξέρες, κάνοντας το πραγματικό "ναρκοπέδιο" για τα σκάφη.

Η περιδιάβαση στο νησί είναι ευκολότερη και γρηγορότερη μέσω των μονοπατιών που υπάρχουν , η μέγιστη απόσταση δεν ξεπερνά τη μια ώρα περπάτημα, ενώ καλό είναι ο επισκέπτης να έχει μαζί του πόσιμο νερό, καθώς και οτιδήποτε χρειάζεται για μια ημέρα σε ένα ζεστό, ξηρό μέρος, χωρίς σκιά και χωρίς καμία υποδομή.