Το πιο εντυπωσιακό έρημο σήμερα χωριό ολόκληρου του νομού Ηρακλείου ίσως είναι οι Κάτω Αστρακοί στην επαρχία Πεδιάδος. Ο λόγος που το κάνει τόσο σημαντικό είναι η πληθώρα μνημείων που διαθέτει. Μέσα σε αυτά εκτός από τα ίδια τα ερειπωμένα τα σπίτια του άλλοτε γεμάτου ζωή χωριού βρίσκουμε ακόμα και σήμερα αρκετά άλλα. Κατ' αρχήν οι πολλές και σημαντικές βυζαντινές εκκλησίες που έχει, οι μινωικοί τάφοι του άλλα αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και το πέτρινο γεφύρι του χωριού με τους νερόμυλους του.
Το γεφύρι που έχει το χωριό Κάτω Αστρακοί ονομάζεται Αστρακιανή Καμάρα και βρίσκεται λίγα μέτρα πιο κάτω από τα ερείπια του χωριού στις όχθες του Καρτερού ποταμού. Η Αστρακιανή Καμάρα είναι ένα υπέροχο και καλοδιατηρημένο μονότοξο, πέτρινο γεφύρι που κτίστηκε τον 16ο αιώνα και είναι από τα ομορφότερα της Κρήτης. Το γεφύρι αυτό κτίστηκε για να περνάνε απέναντι οι κάτοικοι του χωριού και οι διαβάτες τους χειμερινούς μήνες που το ποτάμι φουσκώνει. Είναι κτισμένο πάνω στο μονοπάτι που ενώνει τους Αστρακούς με το Σγουροκεφάλι και τα χωριά της ανατολικής πλευράς του ποταμού Καρτερού, ενός ποταμού που σε όλο το διάβα του δημιουργεί πολλά φαράγγια μοναδικής ομορφιάς και αγριάδας.
Λίγα μέτρα μονάχα νότια από το γεφύρι συναντάμε τον εκπληκτικό νερόμυλο του Πατερικού και δίπλα ακριβώς στην Καμάρα υπάρχει ένας μεγάλος κοφτός βράχος που ξεχωρίζει από το έδαφος της περιοχής και προκαλεί το ανθρώπινο βλέμμα. Πάνω σε αυτό τον βράχο υπήρχε από την αρχαιότητα κάποιο είδος βωμού, όπου στο μοναδικό αυτό φυσικό τοπίο οι προγόνοι μας λάτρευαν τις θεότητες της φύσης. Χρόνια πριν ο βωμός αυτός έπεσε θύμα κλοπής και σήμερα δεν υπάρχει πια εκεί τίποτα.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης