Χελώνα καρέτα
Η χελώνα Καρέττα (επιστ. Caretta caretta) είναι το σημαντικότερο είδος θαλάσσιας χελώνας της Ελλάδος, το οποίο προστατεύεται αυστηρά από την ελληνική νομοθεσία. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται κυρίως δύο οργανώσεις για τη θαλάσσια χελώνα, η ΑΡΧΕΛΩΝ και η MEDASSET, οι οποίες πράγματι κάνουν σπουδαίο και αξιέπαινο έργο.
Η καρέτα έχει σκληρό καβούκι με 5 πλάκες σε κάθε πλευρά του και το μήκος του φτάνει μέχρι και 120 εκ., συνήθως όμως δεν ξεπερνά τα 100 εκ. Το βάρος της φτάνει συνήθως τα 100-150 κιλά, μπορεί όμως να ξεπεράσει τα 450 κιλά σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ενώ μπορεί να ζει 47–67 χρόνια. Τρέφεται κυρίως με μέδουσες, μαλάκια, μαλακόστρακα και, σπανιότερα, με φύκη. Δυστυχώς, ένας μεγάλος αριθμός χελωνών χάνει την ζωή του από κατάποση πλαστικών σακουλών που πετιούνται στην θάλασσα, νομίζοντας ότι είναι μέδουσες.
Η Κρήτη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέρη για την αναπαραγωγή τους, καθώς εκατοντάδες χελώνες καρέτα γεννούν τα αυγά τους στις αμμουδιές του νησιού κάθε καλοκαίρι. Γι’αυτό το λόγο οι οργανώσεις για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών δραστηριοποιούνται στις τουριστικές βόρειες παραλίες των Χανίων και του Ρεθύμνου, αλλά και στο κόλπο της Μεσαράς, όπου η πυκνότητα γεννήσεων είναι μεγαλύτερη. Χελώνες γεννούν τα αυγά τους και σε άλλες αμμουδερές παραλίες της Κρήτης, αλλά αυτές οι τρεις περιοχές δίνουν τους μεγαλύτερους πληθυσμούς.
Η θηλυκιά καρέτα πλησιάζει τις ακτές της Κρήτης μόνον για να γεννήσει κάθε 2-4 χρόνια, από τον Μάιο ως τον Σεπτέμβρη, δηλαδή την περίοδο που οι παραλίες γεμίζουν με κόσμο. Αφού βρει μια παραλία χωρίς φώτα, βγαίνει στο σκοτάδι και γεννάει 20-200 αυγά, τα οποία θάβει στην άμμο. Όταν τα χελωνάκια εκκολαφτούν μετά από 2 μήνες, κατευθύνονται στη θάλασσα και μένουν σε αυτή για πολλά χρόνια, έως ότου επιστρέψουν οι ενήλικες θηλυκές στην ίδια πάντα παραλία για να γεννήσουν τα αυγά τους.
Το πρόβλημα που προκύπτει με τον κύκλο ζωής των χελωνών είναι η τυχόν υποβάθμιση ή καταστροφή της παραλίας όπου γεννήθηκαν, που τις καθιστά ανίκανες για αναπαραγωγή (καθώς γεννούν μόνο στην ίδια παραλία). Γι’ αυτό το λόγο στις περιοχές που αναπαράγεται το είδος απαγορεύεται η χρήση φωτισμού, ηχείων, η οδήγηση στην άμμο, το βραδινό περπάτημα στην παραλία και γενικά η καθ’ όποιον τρόπο ενόχληση των χελώνων.
Στην Κρήτη οι χελώνες γεννούν σε όλες τις παραλίες με άμμο, κι έτσι καλό είναι να αποφεύγουμε τις βραδινές περιπλανήσεις στην παραλία τις ώρες αυτές. Επίσης, αν εντοπίσουμε κάποια φωλιά, πρέπει να ενημερώσουμε την ΑΡΧΕΛΩΝ και να σημαδέψουμε την περιοχή προσωρινά ώστε να μην πλησιάζει κάποιος και σπάσει τα αυγά. Η ίδια η ΑΡΧΕΛΩΝ τοποθετεί μεταλλικά κλουβιά πάνω από τη φωλιά και φωτοφράγματα για να μην μπερδεύονται οι νεοσσοί (οι οποίοι κατευθύνονται προς τα φώτα της ξηράς). Επίσης, για όσους ενδιαφέρονται, η ΑΡΧΕΛΩΝ δέχεται δωρεές και εθελοντές για την στήριξη του έργου της.
