Φαράγγι Μούνδρου
Τα Κολλητά Φαράγγια βρίσκονται στην όμορφη περιοχή της Αργυρούπολης, περίπου 22 χλμ νοτιοδυτικά του Ρεθύμνου. Ονομάζονται έτσι καθώς αποτελούνται από δύο παράλληλα φαράγγια, τα οποία συναντιούνται στο χωριό Κάτω Πόρος. Το ανατολικό φαράγγι ονομάζεται Μουνδριανό και οριοθετείται στα ανατολικά από το ύψωμα της Βίγλας (υψόμετρο 567μ) και στα δυτικά από το λόφο της Νησιανής, όπου υπάρχει ο έρημος οικισμός Νησί. Δυτικά της Νησιανής σχηματίζεται το δεύτερο φαράγγι, το Βιλανδρέδο, που παίρνει το όνομά του από τον οικισμό Βιλανδρέδο που βρίσκεται στην είσοδό του. Το φαράγγι του Βιλανδρέδο είναι γνωστότερο ως Κολλητά.
Η πεζοπορία και στα δύο φαράγγια είναι γενικά εύκολη και η φυσική ομορφιά είναι συγκλονιστική. Ενδείκνυται για όσους έχουν μεταφορικό μέσο, καθώς μπορούν να αφήσουν το αυτοκίνητο τους στον Κάτω Πόρο (ή στην Αργυρούπολη) να περπατήσουν ανάποδα μέσα στο Μουνδριανό φαράγγι και στη συνέχεια να επιστρέψουν στο σημείο εκκίνησης μέσα από το φαράγγι του Βιλανδρέδο, κάνοντας έτσι μια ωραία κυκλική διαδρομή.
Ενδεικτική διαδρομή μέσα από τα δύο φαράγγια
Ξεκινώντας από την καταπράσινη Αργυρούπολη, όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη Λάππα, κατευθυνόμαστε ανατολικά ως το χωριό Μούντρος, διάσημο για τις πηγές και τις βρύσες του. Το χωριό έχει πολλά πανέμορφα βενετσιάνικα κτίσματα (δικαστήρια, φυλακή, σπίτια ευγενών), ενώ αξίζει να επισκεφτείτε τις εκκλησίες του Αγίου Κωνσταντίνου, των Αγίων Αναργύρων (11ος αιώνας) και του Αγίου Νικολάου. Έτσι αξίζει να κάνετε μια περιήγηση στα σοκάκια του με τις όμορφες πόρτες και το πολύ πράσινο. Στο λόφο Νησιανή νότια από το Μούντρο βρίσκεται ο εγκαταλελειμμένος οικισμός Νησί.
Από το χωριό μπορείτε να κατευθυνθείτε στην βόρεια είσοδο του καταπράσινου φαραγγιού του Μούντρου, το οποίο καταλήγει στο χωριό Βελονάδο. Υπάρχει καλοσχηματισμένο μονοπάτι, το οποίο κατηφορίζει ως την κοίτη του ποταμού, ο οποίος έχει νερό την περισσότερη διάρκεια του έτους. Το φαράγγι είναι γεμάτο πανύψηλα πλατάνια, ενώ στο ποτάμι σχηματίζονται λιμνούλες. Έπειτα από 1:30 περίπου ώρα, φτάνουμε στη νότια είσοδο, στο μικρό χωριό Βελονάδο (το φαράγγι είναι γνωστό κι ως φαράγγι Βελονάδο από τον οικισμό)
Αφού βγούμε από το φαράγγι, κατευθυνόμαστε δυτικά μέσω ασφάλτινου δρόμου, ως την είσοδο του φαραγγιού Κολλητά, δίπλα στο χωριό Βιλανδρέδο. Μπαίνουμε στο φαράγγι, το οποίο είναι γενικά πιο όμορφο από το Μουντριανό. Είναι κι αυτό καταπράσινο και γεμάτο πλατάνια, αλλά στενότερο με τις πλευρές του σε κάποια σημεία σχεδόν να σμίγουν, αφήνοντας ένα πολύ στενό πέρασμα. Στις ορθοπλαγιές του έχουν φυτρώσει συκιές και πρινάρια, που φαίνονται σαν να αιωρούνται πάνω στα κεφάλια μας. Συνεχίζουμε την πορεία μας και μετά από τέσσερις συνολικά ώρες βρισκόμαστε στην έξοδο του φαραγγιού, τα νερά του οποίου υδροδοτούσαν τις θέρμες της αρχαίας Λάππας (της σημερινής Αργυρούπολης).
Ακολουθούμε το παλιό πετρόκτιστο μονοπάτι που ελίσσεται ανηφορικά μέσα σε δάφνες, μυρτιές και πρίνους, και οδηγεί στο χωριό Κάτω Πόρος και στην περιοχή των Πέντε Παρθένων. Εδώ υπάρχει πηγή με γάργαρο νερό κάτω από το μνημειακό πλάτανο της Λάππας, το ιστορικό εκκλησάκι των Πέντε Παρθένων, ενώ έχουν βρεθεί λαξευτοί τάφοι της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου. Από εδώ το μονοπάτι φαρδαίνει και μας οδηγεί σύντομα στην πνιγμένη στο πράσινο Αργυρούπολη. Στην Αργυρούπολη, αξίζει να δούμε τα Βενετσιάνικα κτίρια, τις πολλές εκκλησίες της και τα σοκάκια της. Σημαντικό αξιοθέατο αποτελούν οι πηγές της Αργυρούπολης, με κυριότερη αυτή που αναβλύζει μέσα από το σπήλαιο της Αγίας Δύναμης. Η περιοχή είναι καταπράσινη με μικρούς καταρράκτες, παλιούς νερόμυλους και πολλές ταβέρνες.
