Ναός Αγίου Ευτυχίου στο Χρωμοναστήρι
Στην είσοδο του εντυπωσιακού χωριού Χρωμοναστήρι Ρεθύμνου συναντάμε μια πινακίδα προς Άγιο Ευτύχιο, η οποία μας οδηγεί αριστερά και ανατολικά σε ένα χωματόδρομο. Αν ακολουθήσουμε τον βατό αυτό χωματόδρομο που σε κάποια σημεία του είναι και τσιμεντοστρωμένος, φτάνουμε σε 5 λεπτά στον ερειπωμένο σήμερα οικισμό Περδίκη Μετόχι. Το Μετόχι του Περδίκη είναι ένας τυπικός ερειπωμένος σήμερα αγροτικός οικισμός, από τους πολλούς που κρύβει η ύπαιθρος της Κρήτης. Ο λόγος της δημιουργίας του οικισμού στο σημείο αυτό είναι η πηγή νερού που τρέχει όλο το χρόνο, ικανή να ποτίσει ανθρώπους, ζώα αλλά και να συντηρήσει τα περβολάκια ενός μικρού οικισμού. Τα ερειπωμένα σπίτια του οικισμού είναι μισοκρυμμένα στη οργιαστική βλάστηση που καλύπτει την περιοχή.
Ο οικισμός αυτός θα ήταν εντελώς άσημος αν δεν υπήρχε εκεί ο ναός του Αγίου Ευτυχίου του Κωνσταντινουπολίτη. Ο Άγιος Ευτύχιος αποτελεί ένα από τους αρχαιότερους ναούς σε ολόκληρη την Κρήτη και είναι κόσμημα για την ευρύτερη περιοχή. Ο ναός πρόσφατα έτυχε συντήρησης από την αρχαιολογική υπηρεσία και σήμερα είναι ανοικτός στο κοινό. Ο ναός κτίστηκε στην Μεσοβυζαντινή περίοδο, αλλά υπήρχε ήδη κτίσμα στον χώρο του ναού ήδη από τον 3ο μ.Χ. αιώνα, τμήματα του οποίου ενσωμάτωσε αργότερα ο ναός. Ο τύπος του ναού ανήκει σε μια πραγματικά σπάνια παραλλαγή του συνεπτυγμένου οκτάστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο, όπως μας ενημερώνει η πολύ κατατοπιστική πινακίδα που έχει τοποθετηθεί στον αύλειο χώρο του ναού. Στα πλάγια έχουν κτιστεί 4 δωμάτια, ώστε το σχήμα να γίνεται ορθογώνιο και κάνοντας το ναό το μοναδικό πεντάχωρο ναό στην Κρήτη.
Στο εσωτερικό του ο ναός διατηρεί πολύ λίγο τμήμα από τις αρχικές του αγιογραφίες του 11ου αιώνα, οι οποίες βρίσκονται στο ιερό βήμα και διακρίνεται η παράσταση της Δέησης αλλά και μορφές των συλλειτουργούντων Ιεραρχών. Οι τοιχογραφίες θυμίζουν το Μακεδονικό ύφος από την Κωνσταντινούπολη. Το δάπεδο σε κάποια τμήματα του ναού αποτελείται από βότσαλα, παρά το γεγονός ότι ο ναός βρίσκεται πραγματικά πολύ μακριά από θάλασσα. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο ναός μετατράπηκε σε σπίτι και έγιναν αρκετές αλλαγές. Την περίοδο εκείνη προστέθηκε η σημερινή είσοδος του ναού, ενώ για τις ανάγκες του σπιτιού κατασκευάστηκε και φούρνος για το ψήσιμο φαγητού, ο οποίος σήμερα σώζεται ενσωματωμένος στο εσωτερικό του ναού.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης
