Ναός Αγίου Γεωργίου Ξιφηφόρου στο Αποδούλου
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Ξιφηφόρου βρίσκεται σε κατάφυτη τοποθεσία βορειοδυτικά του χωριού Αποδούλου Αμαρίου. Ο ναός είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος με τρία τυφλά αψιδώματα σε κάθε μακρά πλευρά, συμμετρικά τοποθετημένα ως προς τον κεντρικό εγκάρσιο άξονα. Στη θέση του ναού φαίνεται ότι προϋπήρχε παλαιότερος, από τη Β΄ Βυζαντινή περίοδο (961-1204), μονόχωρος ναός, μικρών διαστάσεων, ενώ διασώζεται ο βόρειος τοίχος ενός δεύτερου κλίτους που κατέρρευσε. Στον τοίχο αυτόν υπάρχουν τρία τυφλά αψιδώματα, από τα οποία το κεντρικό έχει μετατραπεί στην κεντρική είσοδο του ναού και έφερε ανακουφιστικό τόξο με παράσταση του Αγίου Γεωργίου.
Σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται στο Μουσείο Ρεθύμνου, ο τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού χρονολογείται από το ήμισυ του 13ου αιώνα. Το προσωνύμιο «Ξιφηφόρος» οφείλεται στην εντυπωσιακή απεικόνιση του Αγίου Γεωργίου που κρατάει στο δεξί χέρι ξίφος και φέρει έξεργο φωτοστέφανο. Οι υπόλοιπες τοιχογραφίες περιλαμβάνουν σκηνές ολόσωμων αγίων στα χαμηλά και την Κοίμηση της Θεοτόκου, τον Άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Γεώργιο τον Ξιφηφόρο στα τυφλά αψιδώματα. Επίσης, ακολουθεί μια ζώη με σκηνές από το βίο του Αγίου Γεωργίου και διάφορους αγίους, ενώ από το συνηθισμένο ευαγγελικό κύκλο στην καμάρα διακρίνονται καλύτερα οι σκηνές της Αναλήψεως, της Υπαπαντής, της Μεταμορφώσεως, της Προδοσίας και του Λίθου. Στο ιερό απεικονίζεται η Ανάληψη, ο Παντοκράτορας και συλλειτουργούντες ιεράρχες ενώπιον του Μελισμού.
Από το ναό αυτό ως τώρα προέρχεται η αρχαιότερη μοναστηριακή πληροφορία για την επαρχία Αμαρίου, χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί ότι λειτούργησε ως μονή. Από την κτητορική επιγραφή του Αγίου Γεωργίου, που αναφέρει έναν Αναστάσιο, με τη σύζυγο και τα τέκνα του, δεν προκύπτει συνέχεια κάποιας μοναστικής ιστορίας. Το ίδιο σκοτεινή παραμένει η ιστορία του μοναστικού κέντρου και κατά τους επόμενους αιώνες. Μόνο ένα χάραγμα του 1496 αποκαλύπτει ότι ο ναός εξακολουθούσε να αποτελεί λατρευτικό κέντρο και κατά τα τέλη του 15ου αιώνα. Ένα δεύτερο χάραγμα, που υπάρχει στη βόρεια πλευρά του ναού, δε φαίνεται να σχετίζεται με μοναστήρι. Πρόκειται για ενθύμηση σχετική με το θάνατο μελών της οικογένειας Λουρωτού. Πιθανόν, η χωρίς χρονολογία αυτή επιγραφή καταδεικνύει την πιθανή ερήμωση της μονής κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας.
