Μονή Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στις Κορακιές
Η Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου βρίσκεται στις Κορακιές Ακρωτηρίου, κοντά στο σημερινό αεροδρόμιο των Χανίων. Είναι ένα ιστορικό γυναικείο μοναστήρι που είναι γνωστό στους Χανιώτες κι ως Μονή Καλογραιών. Το μοναστήρι καταστράφηκε από τους διάφορους κατακτητές της Κρήτης κι έτσι χάθηκαν τα πολύτιμα αρχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ακριβή χρονολόγηση της μονής. Πιστεύεται ωστόσο ότι αρχικά ιδρύθηκε πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 στην παραθαλάσσια περιοχή της Αγίας Κυριακής της συνοικίας της Χαλέπας. Αργότερα όμως, όταν εντάθηκαν οι πειρατικές επιδρομές των Αράβων, οι μοναχές αποσύρθηκαν σε ασφαλέστερο σημείο, στο λόφο του Αγίου Ματθαίου, για να καταλήξουν τελικά στη σημερινή θέση κατά τον 16ο αιώνα.
Η μονή συνέχισε την ακμάζουσα πορεία της και κατά την Τουρκοκρατία, διατηρώντας μεγάλο αριθμό μοναχών. Κατά την επανάσταση του 1821 καταστράφηκε από τους Τούρκους και πολλές μοναχές σφαγιάστηκαν, με αποτέλεσμα να ερημέωσει τια πολλά χρόνια. Πράγματι, σε εργασίες αποκατάστασης στις αρχές του 21ου αιώνα διαπιστώθηκε η καταστροφή του ναού από πυρκαγιά. Στα μέσα του19ου αιώνα ανακατασκευάστηκαν τα κατεστραμμένα κτίρια και η μονή ανασυστάθηκε.
Το συγκρότημα περιβάλλεται από ψηλό τείχος και η κεντρική είσοδος του είναι λιτή, σε σχέση με τα υπόλοιπα μοναστήρια του Ακρωτηρίου. Στο κέντρο του κατάφυτου περίβολου βρίσκεται ο δίκλιτος ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (εορτ. 29 Αυγούστου) και του Αγίου Γεωργίου (εορτ. 23 Απριλίου), ο οποίος επεκτάθηκε σταδιακά αποκτώντας τη σημερινή του μορφή. Ο ναός είναι περιτριγυρισμένος από τα λιτά κελιά και τα βοηθητικά κτίσματα της μονής. Επίσης, στο μοναστήρι υπάρχουν τα παρεκκλήσια του Αγίου Ανδρέα εκ Κρήτης και της Παναγίας της Πορταΐτισσας. Από το αρχικό μοναστικό συγκρότημα διασώζονται κάποια κελιά στη δυτική πτέρυγα και οι στέρνες από τα όμβρια.
Στη μονή λειτούργησε αξιόλογη Οικοκυρική Σχολή που απέκτησε αμέσως σπουδαία φήμη σε όλη την Κρήτη. Μάλιστα, οι μοναχές της μονής Καλογραιών έραψαν το νυφικό της βασίλισσας Όλγας το 1867. Στο χώρο της παλαιάς οικοκυρικής σχολής λειτουργεί μικρό μουσείο με κειμήλια, εικόνες και σύγχρονα εργόχειρα των καλογριών που εξακολουθούν να διακρίνονται για την ποιότητά τους. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι οι περισσότερες εικόνες της μονής είναι έργα των ίδιων των μοναχών.
Χρονολόγιο
- Α’ Βυζαντινή Περίοδος: Ιδρύεται η μονή Καλογραιών στην Χαλέπα, στην περιοχή που βρίσκονται τα ερείπια της μονής Αγίας Κυριακής.
- 15ος-16ος αιώνας: Λόγω των πειρατικών επιδρομών, η μονή μεταφέρεται στο λόφο του Αγίου Ματθαίου και αργότερα στη σημερινή της θέση. 17ος αιώνας: Πριν την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους το 1645, λειτουργούν ταυτόχρονα οι δύο μονές στον Άγιο Ματθαίο και στις Κορακιές. Η μονή στις Κορακιές ήταν γνωστή ως Μονή του Αγίου Ιωάννου του Βήτα.
- 1645: Οι Τούρκοι καταστρέφουν τη μονή του Αγίου Ματθαίου και οι μοναχές αποσύρονται στην Μονή των Κορακιών.
- 1821: Οι Τούρκοι καταστρέφουν το μοναστήρι ολοσχερώς και σφάζουν πολλές μοναχές. Η μονή γίνεται μετόχι της μονής Γουβερνέτου.
- 1867: Η μονή επαναλειτουργεί ως ανεξάρτητη μονή μετά από 46 χρόνια ερήμωσης και αναστηλώνεται. Οι μοναχές Καταφυγή και Χριστονύμφη συμμετέχουν στην επανάσταση του 1866-69.
- 1890: Η μονή έχει περίπου 20 μοναχές.
- 1896: Κατά τη διάρκεια των μεγάλων σφαγών των Τούρκων στη Χανιά, οι μοναχές βρίσκουν καταφύγιο στις μονές Αγίας Τριάδας και Γουβερνέτου. Οι Τούρκοι λεηλατούν το μοναστήρι αλλά δεν προλαβαίνουν να το κάψουν, καθώς τους σταματούν οι Κρήτες επαναστάτες σε μάχη.
- 1897: Οι καλόγριες επιστρέφουν στο μοναστήρι και το αναστηλώνουν.
- 1903: Η μοναχή Μηνοδώρα ιδρύει τη «Οικοκυρική Σχολή της Λαίδης Έγερτον», όπου εκπαιδεύονται πολλά κορίτσια των Χανίων.
- 1941: Κατά τη Μάχη της Κρήτης, οι Κορακιές ήταν κέντρο των Άγγλων. Οι Γερμανοί βομβαρδίζουν την περιοχή και δύο βόμβες πέφτουν μέσα στη μονή, προκαλώντας ωστόσο μόνον υλικές ζημιές σε κελιά.
- 1941-1944: Η Οικοκυρική Σχολή παύει τη λειτουργία της και οι Γερμανοί χρησιμοποιούν τη μονή ως νοσοκομείο, εξαναγκάζοντας τις μοναχές να τους βοηθούν. Κρυφά βοηθούσαν και τους Άγγλους που ζητούσαν βοήθεια.
- 1980: Εκτελούνται εργασίες ανακαίνισης του μοναστηριού και ιδρύεται το μουσείο της μονής.
