Μυγαλή
Η Κρητική μυγαλή (επιστ. Crocidura zimmermanni) είναι το μοναδικό ενδημικό θηλαστικό στην Ελλάδα και βρίσκεται μόνο στην Κρήτη, αλλά έχει εκτοπιστεί επικίνδυνα από το εισηγμένο είδος της κηπομυγαλής (επιστ. Crocidura suaveolens). Επίσης, στην Κρήτη απαντάται και το μικρότερο θηλαστικό στον κόσμο, η μικροσκοπική ετρουσκομυγαλή.
Η Κρητική μυγαλή (Crocidura zimmermanni)
Η Κρητική μυγαλή (επιστ. Crocidura zimmermanni) αποτελεί το μοναδικό ενδημικό είδος θηλαστικού στην Ελλάδα και ζει μόνο στην Κρήτη. Έχει εντοπιστεί στους τρεις μεγάλους ορεινούς όγκους της Κρήτης (Λευκά Όρη, Ίδη, Δίκτη) σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1200μ.
Το μικροσκοπικό αυτό ζώο ανήκει στο γένος των μοσχομυγαλών που ονομάζεται έτσι, λόγω των εκκρίσεων από ειδικούς αδένες που τους χρησιμεύουν στο σημάδεμα της περιοχής τους. Θυμίζει ποντίκι με μικρό μέγεθος, μακρύ στενό ρύγχος και κοντό γκριζωπό τρίχωμα, αλλά δεν ανήκει στα τρωκτικά. Έχει μικρά αυτιά και πολύ μικρά, σχεδόν ατροφικά, μάτια. Τα δόντια της είναι κοφτερά και η όσφρηση και η ακοή της είναι πολύ ανεπτυγμένες, σε αντίθεση με την όραση της.
Η μυγαλή περνάει το χρόνο της μοναχικά, κυνηγώντας έντομα, προνύμφες, σκουλήκια και ασπόνδυλα, αλλά και κρυμμένη μέσα σε υπόγειες στοές. Συνήθως βγαίνει από τη φωλιά της το πρωί και το σούρουπο, και είναι πιο δραστήρια το καλοκαίρι. Ζευγαρώνει το καλοκαίρι και γεννάει μέσα σε 20 μέρες 3-10 τυφλά μυγαλάκια, τα οποία συνήθως ζουν 1-6 χρόνια.
Το είδος ζει σε υψόμετρο πάνω των 1200μ, επειδή στα χαμηλότερα υψόμετρα έχει εκτοπιστεί από το εισηγμένο είδος της κοινής κηπομυγαλής (Crocidura suaveolens). Μάλιστα λόγω αυτού του εκτοπισμού σε μικρά οροπέδια και πόλγες των ψηλών βουνών, το είδος απειλείται με εξαφάνιση. Το μέλλον θεωρείται ακόμη πιο δύσκολο καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας θα βοηθήσει στη επικράτηση της κοινής μυγαλής σε ακόμη μεγαλύτερο υψόμετρο.
Κηπομυγαλίδα (Crocidura suaveolens)
Η κηπομυγαλή ή κοινή μυγαλή (επιστ. Crocidura suaveolens) είναι ένα είδος μικροσκοπικής μυγαλής που ζει σε όλη την Ευρώπη. Στην Κρήτη έχει εισαχθεί (πιθανόν από τον άνθρωπο μέσω πλοίων) και έχει εξαπλωθεί σε όλο το νησί. Όπως αναφέρθηκε ήδη, το μεγαλύτερο πρόβλημα με την ύπαρξη της μυγαλής είναι ο εκτοπισμός του ενδημικού είδους της Κρητικής μυγαλής στα βουνά του νησιού και η αύξηση της πιθανότητας να εξαφανιστεί το είδος αυτό στο μέλλον.
Έχει παρόμοια συμπεριφορά και χαρακτηριστικά με την μυγαλή της Κρήτης. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα θηλυκά με τα μικρά μυγαλάκια πολλές φορές μετακινούνται σε μορφή "καραβανιού" όταν αναζητούν τροφή ή κάποιο μέρος για να κρυφτούν. Πράγματι, κάθε μυγαλή πιάνει την ουρά της άλλης και έτσι η ομάδα μένει σε γραμμή!
Ετρουσκομυγαλή (Suncus etruscus)
Η ετρουσκική μυγαλή (επιστ. Suncus etruscus) είναι το μικρότερο γνωστό θηλαστικό σε μάζα, με βάρος μόλις 1,8 γραμμάρια κατά μέσο όρο! Αυτό είναι το τρίτο είδος μυγαλής που απαντάται αρκετά σπάνια στο νησί της Κρήτης.
Η ετρουσκομυγαλή υπάρχει σχεδόν οπουδήποτε το κλίμα είναι ζεστό, από τη Μαλαισία ως την Ευρώπη. Η ετρουσκομυγαλή έχει μήκος σώματος περίπου 4cm χωρίς την ουρά. Χαρακτηρίζεται από πολύ γρήγορες κινήσεις και απίστευτα γρήγορο μεταβολισμό, καθώς τρώει περίπου 1,5-2 φορές το βάρος του σώματος της ανά ημέρα! Τρέφεται με διάφορα μικρά σπονδυλωτά και ασπόνδυλα, κυρίως έντομα, ενώ μπορεί να κυνηγάει ζώα με το ίδιο μέγεθος με αυτή.
