Παλαιός Οικισμός Ρουκάκας
Στη δυτική πλευρά του όρους Ρομανάτη βρίσκεται η θέση του παλιού οικισμού της Ρουκάκας (Χρυσοπηγής) Σητείας. Χτισμένος σε ψηλή θέση με απίστευτη θέα στον εύφορο κάμπο όπου συναντάμε το σημερινό χωριό που έκτισαν οι κάτοικοι όταν εγκατέλειψαν το παλιό, αλλά και στη Θρυπτή και στα Όρη Σητείας ο παλιός οικισμός μπορούσε οπτικά να ελέγχει τα δύο ορεινά περάσματα από την Νότια πλευρά της επαρχίας Σητείας στη βόρεια.
Η πρόσβαση γίνεται από χωματόδρομο λίγο πριν μπούμε στο νέο χωριό που απέχει περίπου δύο χιλιόμετρα από το παλιό. Από όλο τον οικισμό σήμερα ελάχιστα σώζονται πέρα από τα λιγοστά απομεινάρια κάποιων τοίχων. Το μόνο που δεν έχει φθείρει ο χρόνος είναι ο παλιός ναός της Αναλήψεως του Χριστού που στέκει σε πολύ καλή κατάσταση. Δίπλα από το ναό κάτω από γιγάντια πλατάνια βρίσκεται η πηγή του νερού που ύδρευε το χωριό και πότιζε τα περβόλια που απλωνόταν στην πλαγιά του βουνού.
Η πηγή συνεχίζει ακόμα και σήμερα να τρέχει ξεδιψώντας τους επισκέπτες, αλλά τα περισσότερα οπορωφόρα που άλλοτε πότιζε έχουν είτε ξεραθεί, είτε χερσώσει και γεμίσει με βάτους λόγω της απομάκρυνσης από την περιοχή των ανθρώπων που τα φρόντιζαν. Κάτω από τα πλατάνια έχει διαμορφωθεί χώρος αναψυχής με ένα τεράστιο βράχο για τραπέζι για τους πανηγυριώτες την ημέρα που ο ναός γιορτάζει, αλλά και για τους ελάχιστους που αποφασίζουν να επισκεφτούν το έτσι κι αλλιώς άγνωστο και άσημο χωριό της παλιάς Ρουκάκας…
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
