Κίσαμος

Η Κίσσαμος (ή Καστέλι) είναι μια σύγχρονη παραθαλάσσια πόλη που βρίσκεται 36χλμ δυτικά των Χανίων και έχει πληθυσμό περίπου 5000 κατοίκων. Η οικονομία της βασίζεται τόσο στην παραγωγή αγροτικών προιόντων, με φημισμένα το Κισσαμίτικο ελαιόλαδο και το κρασί, όσο και στον τουρισμό και το εμπόριο παρόλο που η περιοχή θεωρείται ακόμα αναπτυσσόμενη. Συγκριτικό πλεονέκτημα για την πόλη της Κισσάμου είναι ότι έχει διατηρήσει τον γραφικό χαρακτήρα της και η τουριστική ανάπτυξη που έχει δεχθεί δεν την έχει αλλοιώσει ιδιαίτερα. Μακριά λοιπόν από τον απρόσωπο μαζικό τουρισμό , ο επισκέπτης στην Κίσσαμο θα έχει την ευκαιρία να περάσει τις διακοπές του ανάμεσα στους ντόπιους και να γνωρίσει τα έθιμα και τις παραδόσεις τους μέσα από μια σειρά πλούσιων πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνονται κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. 

Η Κίσσαμος είναι μια φιλόξενη πόλη άρτια οργανωμένη και αυτόνομη. Υπάρχουν τράπεζες , ταχυδρομείο , κέντρο υγείας , καταστήματα όλων των ειδών και βέβαια καφέ μπαρ και εστιατόρια σε διάφορα σημεία της πόλης κεντρικά και παραλιακά. Το Κισσαμίτικο λιμάνι είναι ο συνδετικός κρίκος της Κρήτης με τα Κύθηρα και την Πελοπόννησο, ενώ υπάρχει και αραίο δρομολόγιο προς Πειραιά. Επίσης, το καλοκαίρι καθημερινά αναχωρούν από το λιμάνι εκδρομικά καραβάκια προς το νησάκι της Γραμβούσας και τη λιμνοθάλασσα του Μπάλου.

Αξιοθέατα

Ξεχωριστή είναι η παραλία του Τελωνείου όπου κατά μήκος ενός πεζόδρομου δίπλα στη θάλασσα θα βρείτε μαζεμένα καφέ-μπαρ και εστιατόρια ανοιχτά από το πρωί έως αργά το βράδυ. Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κισσάμου βρισκεται στην κεντρική πλατεία Στρατηγού Τζανακάκη. Είναι ένα διατηρητέο κτήριο με σύγχρονους χώρους που φιλοξενεί αξιόλογα ευρήματα της περιοχής από τους ρωμαϊκούς ελληνιστικούς χρόνους. Πολύ εντυπωσιακά είναι τα ψηφιδωτά που έχουν μείνει αναλλοίωτα στο πέρασμα των χρόνων.

Ιδιαίτερα γραφική η οδός Σκαλίδη, με τα μικρά εμπορικά μαγαζιά και τα καφενεία υπήρξε το παλιό κέντρο της πόλης «παλιά αγορά» έως και σήμερα. Χαρακτηριστική είναι η αρχιτεκτονική των διατηρητέων κτηρίων με τις παραδοσιακές καμάρες. Η Λίμνη, το μικρό γραφικό ψαρολίμανο της Κισσάμου (1.5χλμ από το κέντρο) με τις ψαροταβέρνες που βρίσκονται εκεί αποτελεί βασικό στοιχείο της παραδοσιακής πλευράς της Κισσάμου. Επίσης το εκκλησάκι του Αη Γιάννη Ντάμιαλη, κτισμένο μέσα σε βράχο από το 10ο αιώνα (ανακατασκευάστηκε το 1947) και δίπλα μικρή παραλία με βότσαλα.

Ιστορία

Η Κίσσαμος ή Καστέλλι, πρωτεύουσα της επαρχίας Κισσάμου, πήρε το όνομα της λόγω του βενετσιάνικου φρουρίου της Κισάμου (Castel Chissamo) και διασώζει ακέραιο το προελληνικό όνομα αρχαιοτάτου οικισμού που βρισκόταν στην ίδια θέση. Ο Πλίνιος την αναφέρει Cisamon και ο Πτολεμαίος Κίσσαμος πόλις. Το λιμάνι της βρισκόταν στη σημερινή παραλία του Μαύρου Μόλου. Η πόλη αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο από την οποία χρονολογούνται και τα περισσότερα σωζόμενα ευρήματα που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη. Μπορούμε ακόμη και σήμερα να διακρίνουμε τα Ρωμαϊκά λουτρά, τις επαύλεις με τα ψηφιδωτά δάπεδα, το ρωμαϊκό νεκροταφείο και το ρωμαϊκό υδραγωγείο στη θέση Κρύα Βρύση καθώς και απομεινάρια από τα τείχη του φρουρίου. Η Ρωμαϊκή Κίσσαμος είχε περίφημο θέατρο και αμφιθέατρο όπως αναφέρει ο Onorio Belli, που είδε τα ερείπια τους στο τέλος του 16ου αιώνα. Σώζεται επίσης η ακρόπολη της στη θέση Σελί μισή ώρα δυτικά της Κισσάμου όπου ο Β. Θεοφανίδης ανάσκαψε, προπολεμικά ιερό Μυκηναϊκών χρόνων όπου, κατά την παράδοση ήταν οι Μυκήνες που ίδρυσε ο βασιλιάς Αγαμέμνων.

Η Κίσσαμος διατήρησε την ακμή της και κατά την Πρώτη Βυζαντινή περίοδο, οπότε και ιδρύθηκε η Επισκοπή Κισσάμου. Κατά τη Δεύτερη Βυζαντινή Περίοδο η Επισκοπή μεταφέρθηκε στο σημερινό χωριό Επικοπή για να αποφευχθούν οι επιδρομές των κουρσάρων. Την περίοδο της Ενετοκρατίας, η επισκοπή Κισσάμου περιήλθε στην καθολική εκκλησία, Λατίνος επίσκοπος αναφέρεται το 1307. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Κίσαμος συμμετέχει ενεργά σε όλες τις επαναστατικές απόπειρες που γίνονται για την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού και την ένωση με την μητέρα Ελλάδα. Αλλά και κατά την διάρκεια του ΒΔ παγκοσμίου πολέμου αξιοζήλευτη είναι η συμμετοχή της πόλης και της επαρχίας ολόκληρης ενάντια στη ναζιστική κατοχή.