Το φαράγγι της Τρυπητής σχηματίζεται νότια από το χωριό Βασιλική στα Αστερούσια Όρη και μεταφέρει τα νερά της κοιλάδας ανατολικά του χωριού Μιαμού μέσω του Αγιοσαββίτη ποταμού. Το μήκος του κυρίως φαραγγιού είναι περίπου 4χλμ και στην έξοδό του σχηματίζεται η όμορφη παραλία της Τρυπητής με ψιλό βότσαλο. Στην παραλία καταλήγει στριφογυριστός χωματόδρομος από τη Βασιλική που διέρχεται παράλληλα με τις ανατολικές πλευρές του φαραγγιού για αρκετά χιλιόμετρα πριν καταλήξει μέσα στην κοίτη του, λίγο πριν την έξοδό του στη θάλασσα.
Το φαράγγι ξεκινάει κοντά στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής σε υψόμετρο 655μ. Το αρχικό τμήμα του δεν είναι προσπελάσιμο μέσα από την κοίτη καθώς σχηματίζει καταρράκτες. Έτσι, η διάσχισή του απαιτεί τεχνικό εξοπλισμό και εκπαίδευση. Ειδικά η δυτική του πλευρά είναι πολύ απότομη και απόκρημνη. Ακριβώς στο ψηλότερο σημείο των δυτικών πλαγιών, στην τοποθεσία Κατσακνέ, δεσπόζει ο ναός του Προφήτη Ηλία, που είναι προσβάσιμος από χωματόδρομο που ξεκινάει πριν το φαράγγι.
Περίπου στο μέσο του φαραγγιού και δίπλα στο χωματόδρομο συναντάμε το ναό του Αγίου Σάββα και το ομώνυμο ελαιόδασος. Χαρακτηριστικό του δάσους του Αγίου Σάββα είναι ότι αποτελείται από ελιές που βρίσκονται σε άγρια κατάσταση και δεν καλλιεργούνται, δίνοντας τη δυνατότητα σε όλους μας να δούμε πως είναι οι ελιές στο φυσικό τους περιβάλλον. Εκτός από τα φυτά, το φαράγγι φιλοξενεί σπουδαία είδη άγριας πανίδας και ορνιθοπανίδας.
Συνεχίζοντας προς τη θάλασσα, ο χωματόδρομος συναντάει την κοίτη του φαραγγιού και σύντομα φτάνει στο ωραιότερο σημείο του που δεν είναι άλλο από το Στενό Φαράγγι, δηλαδή τις «συμπληγάδες» πέτρες που δείχνουν σχεδόν να ενώνονται. Ανάμεσα από αυτό το στενό σκίσιμο περνάει ο δρόμος που μόλις χωράει ένα αυτοκίνητο. Στην έξοδο του Στενού Φαραγγιού και δίπλα στην παραλία συναντάμε το σπηλαιώδη ναό της Παναγίας της Τρυπητής ή Πρωτοσεπτεμβριανής, από την οποία παίρνει και το φαράγγι το όνομά του.
Εκτός από Φαράγγι Τρυπητής, θα το ακούσετε επίσης ως Φαράγγι Αγίου Σάββα, Κατσακνέ ή Λαύρης. Πάνω από την ανατολική πλαγιά του Στενού Φαραγγιού, στο λόφο Παπούρι έχει εντοπιστεί σπουδαίος πρωτομινωικός οικισμός, ενώ στην τοποθεσία Καλόκαμπος έχουν εντοπιστεί θολωτοί τάφοι.