Φύση

Η πτεροφάλαινα (επιστ. Balaenoptera physalus) αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο θηλαστικό στον κόσμο, μετά την γαλάζια φάλαινα. Στην Ελλάδα υπάρχουν πτεροφάλαινες, μερικές από τις οποίες έχουν παρατηρηθεί στα βαθειά νερά της Νότιας Κρήτης. Ο πληθυσμός του είδους στα ελληνικά νερά δεν έχει εκτιμηθεί, ενώ στην Μεσόγειο υπολογίζεται στα 2000 άτομα.

Το ενάλιο σπήλαιο του Σφακιά δεν είναι απλά ένα θαλάσσιο σπήλαιο αλλά ένα σύστημα από τρύπες και αίθουσες μοναδικής ομορφιάς. Έχει 6-7 διαφορετικές εισόδους τόσες όσες κανένα άλλο θαλασσόσπηλιο στην Κρήτη. Από κάθε είσοδο μπορεί κάποιος να μπει και σε άλλη περιοχή και αίθουσα του σπηλαίου πάντα κολυμπώντας.

Το Κρητικό κεφαλάνθηρο (Cephalanthera cucullata) είναι ένα ενδημικό είδος ορχιδέας που φύεται αποκλειστικά στα δάση των βουνών της Κρήτης, σε υψόμετρο 700-1500m. Είναι πολυετές ποώδες φυτό, με κοντά, έρποντα ριζώματα. Το ύψος του φτάνει έως και τα 20 cm και εμφανίζει έως 24 λευκορόδινα άνθη από το Μάιο έως τον Ιούνιο, αλλά δεν ανθίζει κάθε χρόνο. Στα τέλη Ιουνίου ωριμάζουν τα σπέρματά του και τα υπέργεια μέρη του φυτού ξεραίνονται.

Οι Μαχαιρίδες είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά λουλούδια που στολίζουν την όψιμη άνοιξη τους αγρούς της Κρήτης. Το επιστημονικό όνομά τους είναι Gladiolus italicus που σημαίνει Γλαδίολος ο Ιταλικός. Παρότι Ιταλικός πέρα από την Ιταλία βγαίνει σε αφθονία σε ολόκληρη την Νότια Ευρώπη και κυρίως στον χώρο της Μεσογείου. Το όνομα Μαχαιρίδα που του έχουν δώσει οι Κρητικοί οφείλεται στα μοβ και ροζ άνθη του που είναι μακρουλά και κοφτά σαν μαχαίρια.

Η ελιά έχει ανακηρυχθεί ως μνημειακή από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης λόγω των μεγάλων διαστάσεων και της θέσης του κοντά στον υστερομινωικό οικισμό Κυλίντρα. Βρίσκεται στο Λάκκο, σε μια περιοχή με πολλά παρόμοια αρχαία δέντρα, και θεωρείται ότι η ηλικία της ξεπερνάει τα 3000 έτη.

Η ανατολικότερη παραλία που συναντάτε οδηγώντας σε χωματόδρομο 1km ανατολικά από τις Κάτω Σέλλες, στο ακρωτήρι Κέντι και κάτω από τις ανεμογεννήτριες του Αφορεσμένου, ονομάζεται Αυλάκι. Ακριβώς δίπλα υπάρχει η βοτσαλωτή παραλία της Ξεπαπαδιάς, η οποία είναι η μοναδική παραλία σε όλο το Μιραμπέλο που έχει αμιγώς ανατολικό προσανατολισμό και δεν έχει συνήθως κύμα. Δίπλα στην Ξεπαπαδιά υπάρχει ο ναός του Αγίου Διονυσίου.

Το φαράγγι της Εθιάς, γνωστό ως Βορνό Φαράγγι, βρίσκεται στα νότια του Νομού Ηρακλείου, στην περιοχή των Αστερουσίων Όρεων. Ξεκινάει κοντά στο παραδοσιακό χωριό Εθιά και, αφού σκίσει τα Αστερούσια με κατεύθυνση προς τον Βορρά, ρίχνει τα λιγοστά νερά του (το χειμώνα) μέσα στην πεδιάδα της Μεσαράς, ανάμεσα στα χωριά Ροτάσι και Μεσοχώρι.

Το Λυγιοφάραγγο αποτελεί ένα από τα λίγα φαράγγια των Ανατολικών Αστερουσίων που μπορεί κάποιος να περπατήσει μέχρι τη θάλασσα χωρίς να χρειαστεί τεχνικό εξοπλισμό. Τα τελευταία χρόνια έχει σηματοδοτηθεί η διαδρομή που μας μεταφέρει από τον Αχεντριά ως την αρχή του φαραγγιού και στη συνέχεια στο Μαριδάκι.