Ναός Παναγίας Μυρτιδιώτισσας στη Λάστρο
Στο δυτικότερο χωριό της Σητείας την πανέμορφη Λάστρο συναντάμε τον ναό της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας στην περιοχή Συγκομάλια. Η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα της Λάστρου γιορτάζει κάθε χρόνο στις 24 του Σεπτέμβρη και είναι από τις ελάχιστες Μυρτιδιώτισσες που υπάρχουν στην Κρήτη. Στο ξωκκλήσι μας οδηγεί ένας πολύ δύσκολος και κατηφορικός χωματόδρομος που ξεκινά λίγο μετά τα λατομεία γύψου στην περιοχή Αλτσί και κατηφορίζει την πλαγιά του βουνού. Το εκκλησάκι βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή εξοχική τοποθεσία με θέα την θάλασσα και το χωριό της Λάστρου σε μακρινή απόσταση στην απέναντι πλευρά των λόφων της περιοχής. Η περιοχή καλύπτεται από δάσος μακίας βλάστησης με αγριελιές, πρίνους, χαρουπιές, και πολλά φρύγανα.
Στο σημείο που ο χωματόδρομος συναντά την εκκλησία υπάρχει μια πέτρινη βρύση που τρέχει παγωμένο νερό όλο τον χρόνο και ξεδιψά τους προσκυνητές. Η λαξευτή πέτρινη αυτή κρήνη δημιουργήθηκε από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και στέκει ακόμα και σήμερα εκεί. Από την κρήνη σκαλοπάτια κατηφορίζουν στην αυλή του ναού όπου υπάρχει μια μεγάλη στέρνα που μαζεύει όλο το νερό της πηγής για να το οδηγήσει σε διάφορα περβολάκια που ιδιαίτερα πριν την εποχή των γεωτρήσεων τα συναντούσαμε όλα σε αντίστοιχα μέρη με πηγές νερού. Ο ναός είναι αρκετά παλιός αλλά δεν έχει ίχνη αγιογραφιών στο εσωτερικό του οι οποίες είτε έχουν καλυφθεί με τον ασβέστη ή δεν υπήρχαν. Στο εσωτερικό του έχει ένα λιτό τέμπλο και είναι πεντακάθαρος και πολύ φροντισμένος. Παντού κυριαρχεί η εικόνα της Μυρτιδιώτισσας μαζί με πολλά άλλα εικονίσματα αγίων που έχουν προσθέσει οι διάφοροι προσκυνητές. Η πηγή του νερού που υπάρχει πάνω από το ναό είναι και ο λόγος που υπάρχουν αρκετές μυρτιές που είναι υδροχαρή φυτά και μάλλον από αυτό το γεγονός επιλέχτηκε η Παναγία να τιμάται την ημέρα της Μυρτιδιώτισσας.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης
