Αρχαίος Οικισμός Αζοριάς
Ο υστερομινωϊκός οικισμός του Αζοριά ήταν κτισμένος σε λόφο με δύο κορυφές 1χλμ νοτιοδυτικά του σημερινού χωριού Καβούσι της επαρχίας Ιεράπετρας, σε μια περιοχή που έχει εντοπιστεί ο μεγαλύτερος αριθμός μινωικών πόλεων στην Κρήτη. Η πόλη ήκμασε την Αρχαϊκή Περίοδο (7ος – 5ος αιώνας πΧ). Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1900 από την Harriet Boyd, ενώ το 2002 έγιναν νέες μελέτες που διήρκησαν 5 χρόνια. Στο κέντρο του οικισμού βρέθηκαν δημόσια κτίρια, αποθήκες, χώροι εστίασης, ναός, ενώ είναι εμφανή τα μονοπάτια που οδηγούσαν στην αγορά της πόλης. Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν τις τριγύρω πλαγιές και τις πεδιάδες με ελιές, αμπέλια, δημητριακά, ενώ ασχολούνταν και με την αλιεία, την κτηνοτροφία και την αγγειοπλαστική.
Ο Αζοριάς αποτελεί σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο, καθώς κατοικούνταν διαρκώς από την Νεολιθική Εποχή ως τον 5ο πΧ αιώνα, όταν καταστράφηκε ολοσχερώς από φωτιά. Επανακατοικήθηκε προσωρινά τον 2ο αιώνα πΧ, όταν κτίστηκε πύργος που επέβλεπε τα παράλια. Σήμερα ο Αζοριάς είναι γνωστός για το αρχαιότερο καλλιεργήσιμο ελαιόδεντρο στον κόσμο, τη μνημειακή ελιά του Αζοριά.
