Τεμένους

Η Ιερά Μονή Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Ηρακλείου (εορτ. 28 Ιουλίου), βρίσκεται στις νότιες παρυφές της πόλης. Ιδρύθηκε, ως Ανδρώα Κοινοβιακή Μονή στις 14 Απριλίου 2002 από τον Μεθόδιο Σαμαριτάκη. Σήμερα αριθμεί λίγους μοναχούς που ασχολούνται με την παραγωγή κεριού και θυμιάματος κ.α.

Το μοναστήρι λειτούργησε κατά την Ενετοκρατία και ήταν πολύ γνωστό στους ταξιδιώτες που έρχονταν στον Γιούχτα για να δουν το μέρος όπου οι αρχαίοι τοποθετούσαν το τάφο του Δία.

Το Ιερό ησυχαστήριον Αγίων Θεοδώρων βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου. Είναι νεώτερη μονή που ιδρύθηκε από τον Τιμόθεο Τζαννή περί το 1980.

Ο ναός είναι ένας από τους πολλούς της Κρήτης που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Αντώνιο, τον "άγιο των σπηλαίων". Ο ναός αποτελεί κατακόμβη λαξευμένη στον μαλακό πωρόλιθο. Πιθανώς όμως και να αποτελεί το κατάλοιπο κάποιου αρχαίου ιερού ή τάφου που δημιουργήθηκε με τη διάνοιξη κάποιου σπηλαίου που υπήρχε εκεί. Άλλωστε δεν πρέπει να παραβλέπεται η ύπαρξη άλλων μινωικών ιερών σπηλαίων στο όρος του Γιούχτα.

Δίπλα στην παραλία Φλορίδα του Καρτερού βρίσκεται ο σπηλαιώδης ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου (29 Αυγούστου) και του Αγίου Νίκωνος του Μετανοείτε (26 Νοεμβρίου). Εντύπωση προκαλούν οι σύγχρονες τοιχογραφίες με τους Αγίους της Κρήτης του αγιογράφου Τάκη Μόσχου εκ Μονεμβασίας..

Το κτίριο αυτό είναι τριώροφο κι έχει χτιστεί σε ένα πολύ δύσβατο και μη ορατό σημείο, σε πολύ απόκρημνο γκρεμό, σχεδόν από κάτω από την εκκλησία. Ακριβώς αυτή η θέση το κάνει εντυπωσιακό και θα μπορούσε κάποιος να του αποδώσει τον χαρακτηρισμό Μετέωρα της Κρήτης. Το κατώτερο επίπεδο αποτελείται από σπήλαιο, που πιστεύεται ότι λειτουργούσε ως ναός.

Στην κορυφή του ενός από τους δύο λόφους, γνωστούς ως Δύο Αοράκια, δεσπόζει ο ναός των Αγίων Πάντων, ο οποίος ανήκει στην ενορία Καλλιθέας. Παρόλο που φαίνεται ως νεότερος, ο ναός ανήκει στην Ενετική Εποχή και φέρει ελάχιστα ίχνη τοιχογραφιών.

Ο (πολύ παλιός) ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου βρίσκεται νότια των Αρχανών και φέρει τοιχογραφίες του 1315. Σε μια τοιχογραφία αναπαριστάται ο ιδρυτής της εκκλησίας να κρατάει μια μακέτα του ναού, ενώ υπάρχουν και αναπαραστάσεις κολασμένων.