Ναός Αγίας Παρασκευής στο Χουδέτσι
Στο ψηλότερο σημείο του χωριού Χουδέτσι Πεδιάδος Ηρακλείου στη θέση Μαρολιανά συναντάμε το σπηλαιώδη ναό της Αγίας Παρασκευής. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό ναό και με μία σχεδόν τετράγωνη αίθουσα λαξευμένη στο ασβεστολιθικό πέτρωμα της περιοχής. Κανείς δε μπορεί να πει με σιγουριά αν έχει όλο το κοίλωμα του βράχου λαξευτεί ή αν προϋπήρξε μικρότερο σπήλαιο, το οποίο απλά το ανθρώπινο χέρι μεγάλωσε.
Η χρήση του σπηλαίου ως ναός είναι πάρα πολύ παλιά και, σύμφωνα με τον Paul Faure, έχει προϋπάρξει Μινωικό λατρευτικό σπήλαιο πολλούς αιώνες πριν. Η Αγία Παρασκευή που τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 26 Ιουλίου έχει μία εντυπωσιακή πέτρινη είσοδο που θυμίζει λαξευτό τάφο, ενώ στο εσωτερικό της είναι αρκετά λιτή με πολλά εικονίσματα και το λευκό του ασβέστη να κυριαρχεί.
Έξω από το ναό και κατά τις εργασίες που είχαν γίνει παλιότερα για την διάνοιξη του δρόμου είχαν βρεθεί αρχαίοι τάφοι, τους οποίους με τη σιωπηρή συγκατάβαση των ντόπιων σκέπασαν και ο δρόμος προχώρησε εξαφανίζοντας όλα τα ευρήματα. Οι παλαιότεροι κάτοικοι του χωριού διηγούνται ότι οι τάφοι εκείνοι έφεραν στην επιφάνεια της γης εντυπωσιακά και υπερμεγέθη ανθρώπινα οστά τα οποία είχαν υπερφυσικό μέγεθος και δικαιολογούσαν τις λαϊκές διηγήσεις που ακόμα υπάρχουν στην περιοχή για γίγαντες ή για Σαραντάπηχους άντρες. Τα οστά υπήρξαν πολλοί που τα είδαν και είχαν να το λένε, αλλά κατά κάποιο περίεργο τρόπο οι επίσημες αρχές έκαναν οτιδήποτε για να ξεχαστεί το γεγονός και να θαφτεί, ενώ τα υπερμεγέθη οστά εξαφανίστηκαν κατά «μαγικό» τρόπο. Τα υπόλοιπα ευρήματα των τάφων μέσα σε μία νύχτα εξαφανίστηκαν από ντόπιους αρχαιοκάπηλους που έκαναν πλιάτσικο.
Η ιερότητα του σπηλαίου και του χώρου αλλά και πάρα πολλών όχι ιδιαίτερα γνωστών σήμερα θέσεων αρχαιολογικού και λατρευτικού ενδιαφέροντος μάλλον έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να θεωρηθεί όλη η περιοχή του Χουδετσίου ιερή στο διάβα των αιώνων αφού ακόμα και το όνομα Χουδέτσι κατά την επικρατέστερη εκδοχή οφείλεται στην αραβική λέξη quds που σημαίνει άγιος, ιερός.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
