Μονή Αγίας Ειρήνης Κρουσσώνα
Η μονή Αγίας Ειρήνης Κρουσώνα βρίσκεται 25χλμ νότια του Ηρακλείου και 3χλμ δυτικά του Κρουσσώνα, στις ανατολικές πλαγιές του Ψηλορείτη και σε υψόμετρο 630μ. Η πρόσβαση στη μονή γίνεται μέσω του δρόμου που συνδέει τον Κρουσσώνα με το Κρουσσανιώτικο Λιβάδι και με το διπλανό ίδρυμα για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες «ο Άγιος Σπυρίδων».
Η μονή λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι και είναι από τις παλαιότερες στην επαρχία Μαλεβιζίου. Πιστεύεται ότι κτίστηκε κατά τον 14ο - 15ο αιώνα, παρόλο που πρωτοαναφέρεται σε έγγραφα του ύστερου 16ου αιώνα με ηγούμενό της τον Ιωνά Δανίλη . Η μονή στα τέλη του 16ου αιώνα και στην αρχή του 17ου αιώνα ανήκε στο φέουδο της οικογένειας Mudazzo. Ελάχιστες είναι τα έγγραφα για την ιστορία της μονής, γεγονός που μάλλον συνδέεται με την καταστροφή της από τους Τούρκους το 1822. Έκτοτε το ερειπωμένο μοναστήρι περιήλθε στην περιουσία της κοντινής μονής Κεράς Ελεούσας στην Κιθαρίδα για να ξανακατοικηθεί από μοναχές το 1944.
Ο δίκλιτος ναός της μονής είναι αφιερωμένος στην Αγία Ειρήνη (5 Μαΐου) και στην Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) και περιβάλλεται από νεόκτιστα κτίρια που διαμένουν οι μοναχές. Το μοναστήρι ανήκει στα πλέον ακμαία μοναστήρια της Κρήτης. Αξίζει να επισκεφτείτε το μοναστήρι, να μιλήσετε με τις μοναχές που το διατηρούν πολύ περιποιημένο, αλλά και να θαυμάσετε την υπέροχη θέα.
Χρονολόγιο
- 14ος-15ος αιώνας: Ιδρύεται η μονή της Αγίας Ειρήνης στον Κρουσσώνα.
- 1635: Σε έγγραφο αναφέρεται ότι η μονή ανήκει στο φέουδο των Mudazzo
- 1671: Έγγραφο της εποχής αναφέρει τη μονή της Αγίας Ειρήνης.
- 1822: Κατά τη μάχη στο φαράγγι του Κρουσσώνα, 400 Τούρκοι σκοτώνονται από τους Κρήτες επαναστάτες που είχαν ως βάση τη μονή. Για αντίποινα, οι Τούρκοι σφάζουν όλους τους μοναχούς της Αγίας Ειρήνης στη θέση Τροχάλακας και ισοπεδώνουν το μοναστήρι.
- 1919: Η μονή αναφέρεται ως περιουσία της Κερά Ελεούσας στην Κιθαρίδα.
- 1936: Ο Δημήτριος Φασουλάκης μαζί με 4 μοναχές ξεκινούν την αναστήλωση της μονής.
- 1944: Το αναστηλωμένο μοναστήρι ξαναλειτουργεί ως γυναικεία μονή με ηγουμένη την Παρθενία Στουπάκη.
