Σκαλιά Σητείας
Ένα μικρό κάστρο υπήρχε κοντά στο χωριό Σίτανος της επαρχίας Σητείας, στα Σκαλιά. Τα Σκαλιά ήταν ένα μικρό χωριό λίγων κατοίκων κτισμένο στην κορυφή μιας μικρής πλαγιάς των Σητειακών Βουνών, κατά τρόπο που οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών του αποτελούσαν το τείχος που περικύκλωνε τον οικισμό, από την βόρεια μεριά του οποίου μάλιστα υπήρχε προστατευτικός γκρεμός.
Οι κάτοικοι των Σκαλιών είχαν αναπτύξει πλούσια αντιστασιακή δράση κατά των Τούρκων, γι’αυτό η Υψηλή Πύλη αποφάσισε στα μέσα του 19ου αιώνα την εξόντωσή τους. Αποβίβασε λοιπόν στην Κάτω Ζάκρο 2000 άντρες, οι οποίοι, με οδηγό έναν ντόπιο από τη Ζάκρο που με τη βία επιστράτευσαν, βάδισαν εναντίον των Σκαλιών. Το παληκάρι αυτό επίτηδες έκανε κύκλους τους Τούρκους στα βουνά, ώστε να τους πιάσει η «νύκτα» και να αναγκαστούν να σταμάτησουν να κοιμηθούν στη θέση «Μαύρος Κάμπος». Τότε βρήκε την ευκαιρία ο Έλληνας οδηγός τους κι έτρεξε να ενημερώσει τους Σκαλιώτες. Έτσι, αυτοί έτρεξαν στο Τούρκικο στρατόπεδο πριν ξημερώσει και έσφαξαν όλο το εκστρατευτικό σώμα. Λέγεται μάλιστα ότι το οροπέδιο Μαύρος Κάμπος πήρε το όνομα του από το αίμα των Τούρκων, αν και το χώμα το χειμώνα παίρνει πράγματι μια σκούρα απόχρωση.
Οι Τούρκοι πλησιάσαν τον προδότη παπά Δράκο ή Φραγκιά της Ζήρου, που κάλεσε 70 Σκαλιώτες για να τους κοινωνήσει στο ναό της Αγίας Παρασκευής. Όμως επειδή δεν άφηναν ποτέ τα όπλα τους, τους ζήτησε να αφήσουν τα όπλα τους έξω από την εκκλησία για να κοινωνήσουν. Οι Τούρκοι, που καιροφυλακτούσαν, εισόρμησαν και έσφαξαν όλους, εκτός από τον Σκαλιωτογιάννη. Στη συνέχεια η παράδοση λέει ότι οι Τούρκοι κάλεσαν τον παπά για την πληρωμή του, άναψαν φούρνους με το πρόσχημα να εορτάσουν τη νίκη τους και τον έκαψαν ζωντανό «επειδή πρόδωσε τους συμπατριώτες του».
Σήμερα τα Σκαλιά είναι ερείπια (σώζεται μόνο η Εκκλησία του Αγ. Γεωργίου και ένα σπίτι) ενώ ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει ακόμη το τείχος του χωριού και την πηγή από όπου έπαιρναν νερό, όπου ζουν αμφίβια και καβούρια. Επίσης, κάθε χρόνο στην εορτή της Αγίας Παρασκευής στη Ζήρο, γίνονται εκδηλώσεις μνήμης και κατάθεση στεφανιών στο μνημείο των Σκαλιωτών στρατιωτών. Τα Σκαλιά βρίσκονται πάνω στο Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 που ενώνει τη Ζίρο με τη Ζάκρο.
