Στην περιφέρεια του χωριού Κορφές Μαλεβυζίου συναντάμε ένα από τα πιο απροσδόκητα τοπία της Κρήτης που δεν είναι άλλο από τον καταρράκτη του Ξεπατωμένου. Ο Ξεπατωμένος βρίσκεται δυτικά του χωριού στο βάθος μιας καταπράσινης ρεματιάς που καταλήγει στο Γαζανό ποταμό και συγκεκριμένα κάτω από την ιστορική περιοχή Χαμάμια που είχε τούρκικα λουτρά. Αυτό που κάνει τον Ξεπατωμένο απροσδόκητα όμορφο σαν τοπίο και σα φαινόμενο είναι ότι βρίσκεται σε μια αρκετά γόνιμη περιοχή που κυριαρχούν οι τυπικοί χωματόλοφοι του Μαλεβυζίου που το χαρακτηριστικό τους είναι η απουσία της πέτρας αλλά και των δραματικών τοπίων.
Το ρέμα που περνά από την περιοχή του Ξεπατωμένου ξεκινά να μαζεύει τα νερά του από τον Κρουσώνα και έχει ομαλή ροή μέχρι τον Ξεπατωμένο. Στο σημείο αυτό όμως η περιοχή για λίγα μέτρα αλλάζει γεωλογικά δραματικά και το χώμα δίνει τη θέση του στο μαλακό ασβεστόλιθο. Το νερό στην πορεία του χρόνου έχει σκάψει τον ασβεστόλιθο αλλά και τον άργιλο της περιοχής δημιουργώντας ένα στενό και βαθύ αυλάκι μέσα στη γη το οποίο καταλήγει σε ένα εντυπωσιακό καταρράκτη 4 μέτρων περίπου. Η περιοχή όπως λέει και το όνομά της μοιάζει σα να έχει ξεπατωθεί και να έχει βουλιάξει μέσα στο έδαφος το νερό. Ο Ξεπατωμένος μπορεί σαν καταρράκτης να μην έχει μεγάλο ύψος αλλά η μεγάλη παροχή νερού που έχει του δίνει μια ιδιαίτερη αγριάδα και μια επιβλητικότητα ενώ όλη η περιοχή τριγύρω είναι πνιγμένη στο πράσινο.
Ακριβώς μετά τον καταρράκτη ακολουθούν οι περίφημες Κολυμπήθρες του Ξεπατωμένου όπου το νερό έχει σκάψει με ιδιαίτερα όμορφο τρόπο το μαλακό κούσκουρα της περιοχής δημιουργώντας ιδιαίτερες μικρές κοιλότητες σαν κολυμπήθρες. Από τις Κολυμπήθρες μπορούμε περπατώντας μέσα στο νερό να φτάσουμε αν θέλουμε κάτω από τον καταρράκτη. Πάνω δυτικά από τις Κολυμπήθρες ο βράχος της περιοχής υψώνεται κατακόρυφα με αρνητική κλίση, γεγονός που τον καθιστά ιδιαίτερα επιβλητικό. Λίγο πιο κάτω από τις Κολυμπήθρες το ρέμα γίνεται ξανά ομαλό και ανοίγει και ο επισκέπτης μπορεί να δει ένα παλιό νερόμυλο που σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση στην ανατολική πλευρά του ποταμού.
Κείμενο: Χριστόφορος Χειλαδάκης