Σπήλαιο Γουμενόσπηλιος
Ο Γουμενόσπηλιος είναι ένα μικρό σπήλαιο που βρίσκεται μέσα στο Αγιοφάραγγο, περίπου 80χλμ νότια του Ηρακλείου, δίπλα στο σπηλαιώδη ναό του Αγίου Αντωνίου. Η είσοδος του είναι πολύ μικρή, αλλά μέσα μεγαλώνει και η οροφή έχει μια τρύπα από όπου μπαίνει το φως, θυμίζοντας φυσικό θολωτό τάφο. Το σπήλαιο δεν έχει διάκοσμο, αλλά παρόλα αυτά είναι ιστορικό.
Το Αγιοφάραγγο ήταν ανέκαθεν τόπος ασκητισμού. Σύμφωνα με το θρύλο εδώ ασκήτευαν 300 ερημίτες, οι οποίοι δεν επικοινωνούσαν ποτέ μεταξύ τους, εκτός από την ημέρα της Αναστάσεως. Έτσι, στην Ανάσταση, μαζεύονταν όλοι οι ερημίτες του φαραγγιού στο σπήλαιο και κάθονταν στις 300 πέτρες που υπήρχαν τριγύρω. Αφού μετρούσαν πόσες πέτρες έλειπαν, καταλάβαιναν πόσοι είχαν πεθάνει στη διάρκεια της χρονιάς.
Στο βάθος υπάρχουν κατάλοιπα κτισμάτων και ένας παλιός τοίχος, η χρήση των οποίων δεν είναι γνωστή. Πιθανόν να πρόκειται για υπολείμματα παλαιότερου ναού ή διαμορφώσεις που διευκόλυναν την καθημερινότητα των ασκητών που χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο για κατοικία.
