Αμπελιτσιά ή Ανέγνωρο
Το Ανέγνωρο ή Αμπελιτσά (επιστ. Zelkova abelicea) είναι ενδημικό μικρό δένδρο της Κρήτης με ύψος 3-5 μέτρα, που απαντάται και σε θαμνώδη μορφή (έως 1.5μ). Αποτελεί μοναδικό είδος του γένους Zelkova, της οικογένειας Ulmaceae και χαρακτηρίζεται ως ζωντανό απολίθωμα. Το όνομα «Ανέγνωρο» (δηλαδή μη αναγνωρίσιμο) το πήρε επειδή όταν ανακαλύφθηκε, δεν αναγνωρίζαν τι είδος είναι.
Τα φύλλα είναι γύρω στα 2.5 εκατοστά, ωοειδή με 7-9 δόντια. Κάνει άνθη λευκά μικρά αρωματικά, ενώ η δρύπη είναι χνουδωτή. Αναπτύσσεται στην ορεινή ζώνη από 900 έως 1700 μέτρα και απαντάται στους τρεις κύριους ορεινούς όγκους της Κρήτης με το μεγαλύτερο πληθυσμό να βρίσκεται στα Λευκά Όρη. Αν και το είδος αυτό απειλείται από την αστικοποίηση (απώλεια ενδιαιτημάτων), την υπερβόσκηση και τις πυρκαγιές, από πρόσφατες έρευνες φαίνεται ότι η αμπελιτσά έχει ανακάμψει. Δεν απειλείται με εξαφάνιση, αν και παραμένει ευάλωτη, καθώς το ξύλο της παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την κατασκευής της περίφημης Κρητικής κατσούνας (μπαστούνι).
