Μνημειακή Ελιά Φουρκολιά
Η Φουρκολιά βρίσκεται στο δρόμο για Πισκοκέφαλο από τη Σητεία κι έχει ανακηρυχτεί ως μνημειακή από το Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, λόγω της ιστορικής της σημασίας. Στην ταραγμένη και γεμάτη επαναστάσεις περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη στην ελιά αυτή οι Ενετοί κρεμούσαν και έπνιγαν διάφορους επαναστάτες Κρητικούς προσπαθώντας, με αυτό το βίαιο τρόπο, να καταπνίξουν κάθε επανάσταση. Στα κλαδιά της βρήκαν το θάνατο πολλοί Κρητικοί και γι' αυτό το λόγο στη συλλογική μνήμη των ντόπιων υπήρξε πάντα ένα καταραμένο δέντρο. Το όνομα της το παίρνει από το ρήμα «φουρκίζω», που σημαίνει πνίγω με κρέμασμα.
Σήμερα η ελιά έχει υποστεί ζημιά από αυτοκίνητο που συγκρούστηκε πάνω της, αλλά όσο περνάνε τα χρόνια το δέντρο επανέρχεται και η φυσική αναγέννησή του προχωρά. Κάτω από το δέντρο υπάρχει μια μαρμάρινη πλάκα που αναγράφεται ένα απόσπασμα από ένα κείμενο του Ν. Παπαδάκη του 1895 που με λίγα λόγια περιγράφει την ιστορία του δέντρου στην καθαρεύουσα γλώσσα της εποχής. Λίγα μέτρα απέναντι από τη Φουρκολιά υπάρχει πάνω στον δρόμο μινωική βίλλα που έχουν ανασκάψει οι αρχαιολόγοι και αξίζει μια επίσκεψη.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης
