Καλογέρου Σελίνου
Το ορεινό Σέλινο είναι μία από τις πιο πράσινες, πιο όμορφες και ταυτόχρονα πιο άγνωστες περιοχές όλης της Κρήτης. Μία από αυτές τις περιοχές που σχεδόν κανείς δεν ξέρει και δεν επισκέπτεται ποτέ αλλά και ούτε φαντάζεται ότι υπάρχουν είναι το Καλογέρου. Το Καλογέρου είναι ένα έρημο χωριό όπου κανείς πια δε ζει. Και όχι απλά δε ζει πια κανείς αλλά ούτε και ακούγεται πια σαν χωριό αφού στην πραγματικότητα οι τελευταίοι κάτοικοί του έφυγαν κοντά διακόσια χρόνια πριν. Βρίσκεται καλά κρυμμένο σε μια λαγκαδιά ανάμεσα στα χωριά Αλιγοί και Μυλωνές Σελίνου. Στη λαγκαδιά αυτή του Καλογέρου και λίγο πριν το χωριουδάκι υπάρχουν σημαντικές πηγές νερού που δημιουργούν το ποτάμι που περνά από τις Μυλωνές για να μπει αργότερα στο επιβλητικό φαράγγι του Σάσαλου. Εκεί που κάποτε δέσποζε το χωριό με τις καλλιέργειές του σήμερα υπάρχει μονάχα δάσος από πλατάνια αριστερά και δεξιά του ποταμιού αλλά και ένα από τα πιο μεγάλα και πιο πυκνά κουμαρόδαση της Κρήτης. Όλη η περιοχή του Καλογέρου έχει το χώμα εκείνο που στο δυτικότερο άκρο της Κρήτης ονομάζεται ‘’κουμαρόχωμα’’, στο οποίο συναντάται η κουμαριά σε μεγάλους πληθυσμούς.
Μετά από δύο σχεδόν αιώνες από την περίοδο που το χωριό ερημώθηκε δεν υπάρχουν σπίτια ούτε και στέκουν κάποιοι τοίχοι. Το μόνο που έχει απομείνει να θυμίζει ότι κάποτε υπήρχε οικισμός είναι τα ερείπια των σπιτιών, ουσιαστικά μονάχα οι βάσεις από τους τοίχους και σωροί από σκόρπιες πέτρες που με τον καιρό ενσωματώνονται ξανά στο περιβάλλον από όπου προήλθαν. Όλα τα ερείπια σπιτιών που συναντάμε σήμερα βρίσκονται στη δυτική όχθη. Και βλέποντας την έκταση που καταλαμβάνουν συμπεραίνουμε ότι το Καλογέρου υπήρξε ένας πολύ μικρός και μάλλον άσημος ορεινός αγροτοκτηνοτροφικός οικισμός. Ο λόγος της ερήμωσής του σύμφωνα με την τοπική παράδοση δεν ήταν η αστυφιλία που ερήμωσε πολλά ορεινά χωριά της Κρήτης, αλλά η Πανόγλα, η πανούκλα δηλαδή που έκανε αρκετές φορές το θανατηφόρο πέρασμά της από τα χωριά της Κρήτης. Η πανούκλα που χτύπησε το χωριό μάλλον το ξεκλήρισε ολόκληρο είτε οι λιγοστοί κάτοικοί του που επέζησαν έφυγαν αναζητώντας ένα άλλο μέρος για να ζήσουν. Από τότε το Καλογέρου πέρασε στο περιθώριο της λήθης μαζί με κάθε πληροφορία που είχαμε γι αυτό.
Το μόνο που σήμερα μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι στα χρόνια της Βενετοκρατίας υπήρχε σαν χωριό κι αυτό το συμπεραίνουμε από δύο παράγοντες. Ο πρώτος παράγοντας είναι οι εναπομείνασες ελιές που υπάρχουν ανάμεσα στα πλατάνια και στις κουμαριές είναι όλες αιωνόβιες και χρονολογούνται από την εποχή της Ενετοκρατίας. Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο που αποτελεί και μια πολύ σημαντική μαρτυρία για την ηλικία του Καλογέρου είναι το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που στέκει σε πολύ καλή κατάσταση ακόμα και σήμερα και είναι κατάγραφο από τις αγιογραφίες που ακόμα διακρίνονται και χρονολογείται στα χρόνια της Ενετοκρατίας (1430). Το εκκλησάκι κάποτε το κοσμούσαν πολύ όμορφες αγιογραφίες οι οποίες όμως στην πορεία του χρόνου υπέστησαν πολύ μεγάλη φθορά από την υγρασία και την έλλειψη συντήρησης και ‘ότι απομένει σήμερα είναι μερικές ξεθωριασμένες απεικονίσεις αγίων που με δυσκολία ταυτοποιούνται οι περισσότεροι. Μια σημαντική ιδιαιτερότητα που εμφανίζει μία από τις αγιογραφίες είναι το ότι έχει ανάγλυφο φωτοστέφανο που προεξέχει του τοίχου, κάτι που δεν το συναντάμε τόσο συχνά.
Η ύπαρξη του ναού του Αγίου Γεωργίου σε συνδυασμό με το όνομα Καλογέρου που παραπέμπει σε κάποιο μοναχό μας κάνει να υποθέσουμε ότι στην περιοχή αρχικά να υπήρξε κάποιο μοναστηράκι γύρω από το οποίο αργότερα να αναπτύχθηκε ολόκληρος ο οικισμός. Η απομόνωση αλλά και το κρυφό της περιοχής την καθιστούν ιδανικά για ερημητήριο και απομάκρυνση από τον υπόλοιπο κόσμο οπότε αυτό το ενδεχόμενο ενισχύεται. Σύμφωνα με την παράδοση, κτήτορες του ναού είναι οι τρεις αδερφοί Μιχάλης, Γεώργιος και Σταύρος Στενός που ήρθαν στις Στροβλές από την Κωνσταντινούπολη. Οι ίδιοι αδερφοί έκτισαν τους ναούς του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στα Καμηλιανά και του Τιμίου Σταυρού στις Πάνω Στροβλές.
Πηγή Χριστόφορος Χειλαδάκης
