Μονή Αγίου Ιωάννη στην Ανώπολη
Η μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Ανώπολη Πεδιάδος Ηρακλείου είναι αντρικό μοναστήρι που βρίσκεται σχετικά κοντά στο Ηράκλειο. Παρόλο που γνώρισε τη σκληρότητα των Τούρκων κατά την τουρκική κατοχή της Κρήτης, το μοναστήρι εξακολουθεί και λειτουργεί έως σήμερα. Η μονή είναι κτισμένη σε μια όμορφη κοιλάδα σε υψόμετρο 170μ νοτιοανατολικά της Ανώπολης.
Κατά μια εκδοχή, η μονή ανήκε στην μονή του Αγίου Ιωάννη στην Πάτμο, εξ ου και το όνομα της. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι εξ αρχής ήταν μετόχι της παραθαλάσσιας μονής του Αγίου Γεωργίου, κοντά στην έξοδο του Αποσελέμη ποταμού, ο ναός της οποίας καταστράφηκε από τους Γερμανούς. Κατά την Ενετοκρατία, οι μοναχοί της μονής του Αγίου Γεωργίου μεταφέρθηκαν στην Ανώπολη λόγω των πειρατικών επιδρομών που δέχονταν. Μαζί τους μετέφεραν και την εικόνα του Άη Γιώργη, η οποία διασώζεται και σήμερα.
Στη μονή εντύπωση προκαλεί ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου (8 Μαΐου), ο οποίος είναι νεότερος, δίπλα στον παλιό ναό. Ο ναός έχει μήκος 33μ και 33 πόρτες (όσα τα χρόνια του Χριστού) κι 107 πορτοπαράθυρα (όσα τα χρόνια του Άη Γιάννη).
Στη μονή αυτή διέμενε ως το 2009 ο πατέρας Απόστολος, ο οποίος έγινε γνωστός στο Πανελλήνιο για την ιστορία της ηθοποιού Ναταλίας Λιονάκη. Η όμορφη ηθοποιός εγκλείστηκε για εφτά μήνες στο μοναστήρι της Παναγίας Θεογενήτορος, στο Μοχό, όπου ήταν ηγούμενος ο Απόστολος μετά την αποχώρηση του από την Ανώπολη. Σε όλα τα μεσημεριανάδικα της εποχής έπαιζε σε καθημερινή βάση η απόγνωση της μητέρας της ηθοποιού, που κατηγορούσε τον μοναχό ότι παρέσυρε την κόρη της στον μοναχισμό.
Χρονολόγιο
- 15-16ος αιώνας: Η μονή του Αγίου Ιωάννη ανήκει στη μονή του Αγίου Γεωργίου στον Αποσελέμη. Οι μοναχοί εγκαταλείπουν τον Άγιο Γεώργιο και μεταφέρονται στην Ανώπολη, λόγω των πειρατικών επιδρομών.
- 1702: Κατά κάποιους, η αληθινή ημερομηνία ιδρύσεως της μονής.
- 1821: Οι Τούρκοι προξενούν καταστροφές στην μονή.
- 1840: Στην μονή Αγίου Ιωάννη λειτουργεί δημοτικό σχολείο για τα Ελληνόπουλα της περιοχής.
- 1866-69: Οι Τούρκοι καταστρέφουν το μοναστήρι, λόγω της επαναστατικής δράσης των μοναχών. Μετά την επανάσταση, ανακαινίζεται.
- 1896: Τον Ιούλιο, οι Τούρκοι σφάζουν όλους τους μοναχούς, ως αντίποινα για την συμβολή της στην επανάσταση. Το μοναστήρι ερειμώνει.
- 1904: Ο ηγούμενος Καλλίνικος Δασκαλάκης επανιδρύει το μοναστήρι.
- 1908: Το σχολείο της μονής παύει τη λειτουργία του, καθώς την ευθύνη της μόρφωσης αναλαμβάνει η Κρητική Πολιτεία. Το μοναστήρι ανακαινίζεται
- 2007: Κτίζεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, δίπλα στον παλαιό ναό.
