Η μονή Αρσανίου του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται κοντά στο Παγκαλοχώρι, 11χλμ ανατολικά του Ρεθύμνου, και πήρε το όνομά της από κάποιο μοναχό Αρσένιο, παρόλο που κτήτορες της εμφανίζονται οι μοναχοί Γεράσιμος και Φιλόθεος. Σύμφωνα με άλλη άποψη το όνομα προέρχεται από κάποια Αρσινόη που αφιέρωσε την περιουσία της για να χτιστεί το μοναστήρι ή από το Ακρωτήριο Αρσινόο.
Αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφο του 1601, όπου με επιστολή του ο Κρητικός ΠατριάρχηςΑλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς αναθέτει τα εγκαίνια του ναού στο ηγούμενο Αρκαδίου Νικηφόρο, καθώς ο ίδιος δεν μπορούσε να παραβρίσκεται λόγω της μη ύπαρξης ορθόδοξων επισκόπων στην Ενετοκρατούμενη τότε Κρήτη. Η κατασκευή του συγκροτήματος φαίνεται ότι είχε ολοκληρωθεί το 1646, λίγα μόλις χρόνια πριν την Τουρκική κατάκτηση της Κρήτης.
Το καθολικό του μοναστηριού είναι αφιερωμέν στον Άγιο Γεώργιο και είναι σταυροειδής βασιλική με τρούλο, που έχει κτιστεί στη θέση του πρώτου ναού το 1888. Το καθολικό είχε κτιστεί κατά τα δυτικά πρότυπα έξω από τον οχυρωματικό περίβολο του μοναστικού συγκροτήματος. Σήμερα από τα αρχικά κτίρια σώζονται κτίσματα της βόρειας πλευράς με θυρώματα του 1645, ενώ πολλά από τα νεότερα κτίσματα αποτελούν το αποτέλεσμα εκτεταμένης ανακατασκευής της δεκαετίας του 1970. Στη μονή λειτουργεί συνεδριακό κέντρο και μουσείο με άμφια, ιερά σκεύη, εικόνες, χειρόγραφα και βιβλία.
Χρονολόγιο
- 16ος αιώνας: Ο μοναχός Αρσένιος ιδρύει τη μονή Αρσενίου, που από παραφθορά ονομάζεται Αρσανίου.
- 1600: Εγκαινιάζεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου (η παλαιότερη εκκλησία).
- 1601: Έγγραφο του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Μελετίου Πηγά αναφέρει το μοναστήρι του Αρσάνη και αναθέτει τα εγκαίνια του ναού στο μοναχό Νικηφόρο από το Αρκάδι.
- 1602: Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς διαμαρτύρεται με επιστολή για τις θορυβώδεις και άσεμνες διασκεδάσεις κατά την ημέρα της εορτής της μονής
- 1646: Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το Ρέθυμνο και, πιθανόν, η μονή ερημώνει.
- 1655: Ο μητροπολίτης Νεόφυτος Πατελάρος παραχωρεί το μοναστήρι στο Πατριαρχείο.
- 1740: Το οικουμενικό Πατριαρχείο καταργεί την πατριαρχική αξία της μονής Αρσανίου.
- 1745: Ο Ρώσος μοναχός Βασίλειος Μπέρσκι αποτυπώνει σε σχέδιο τη μορφή της μονής
- 1778: Το οικουμενικό Πατριαρχείο επαναφέρει την μονή Αρσανίου ως σταυροπηγιακή (πατριαρχική).
- 1850: Ανανεώνεται η σταυροπηγιακή αξία της Αρσανίου.
- 1856: Τα κελιά του μοναστηριού καταρρέουν από ισχυρότατο σεισμό.
- 1866: Οι Τούρκοι καταστρέφουν ότι μπορούν από το μοναστήρι, λόγω της επαναστατικής δράσης των μοναχών.
- 1888: Κτίζεται η νέα Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στα ερείπια παλαιότερης εκκλησίας.
- 1896: Οι Τούρκοι πυρπολούν και λεηλατούν το μοναστήρι.
- 1897: Οι Τούρκοι σκοτώνουν τον ηγούμενο Γαβριήλ Κλάδο. Κρεμούν το κεφάλι του σε πλάτανο του Ρεθύμνου και εξασκούνται στη σκοποβολή!
- 1900: Το μοναστήρι κρίνεται διαλυτέο
- 1903: Η μονή Αρσανίου επανασυνιστάται. Αποκτάει ως μετόχι τη μονή Αγίας Ειρήνης και τη μονή Χαλεβή.
- 1935: Χαρακτηρίζεται διατηρητέα.
- 1941: Οι Γερμανοί σκοτώνουν τον ηγούμενο Δαμιανό Καλλέργη, λόγω της υπόθαλψης των ανταρτών.
- 1970: Το μοναστήρι ανακαινίζεται
- 1988-90: Τοιχογραφείται ο ναός. Ιδρύεται το μουσείο και το συνεδριακό κέντρο.
What is near me?