Πόλεις

Περίπου 500μ. από το μικρό χωριό Λιλιανό (παλιότερα Λιλιανώ, που σημαίνει το χωριό των Λιλιανών), σχεδόν στα όρια του αεροδρομίου του Καστελίου κρύβεται ένας ακόμα θησαυρός της Κρητικής ενδοχώρας. Πρόκειται για τον κοιμητηριακό ναό του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου του Ριγολόγου που γιορτάζει στις 29 Αυγούστου.

Ο Βυζαντινός ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στις Αρχάνες ονομάζεται Μαγγανίτης από την δημόσια πέτρινη μαγκάνα (πιεστήριο) που υπήρχε εδώ για την παραγωγή οίνου. Οι Ενετοί της αναφέρουν ως DE SAN ZUANNE THEOLOGO DETTO STO MANGALO δηλαδή ως ο Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος στο Μάγκαλο ή στη Μαγκάνα.

Στο νησί υπάρχουν μερικές μικρές πανέμορφες παραλίες, η μεγαλύτερη από τις οποίες βρίσκεται βόρεια από τον αρχαιολογικό χώρο και έχει άμμο. Ακριβώς κάτω από τον οικισμό (στα νότια) υπάρχει ακόμη μια όμορφη παραλία με βότσαλο. Όλες οι παραλίες της Ψείρας βρίσκονται στη νότια μεριά του νησιού κι έτσι προστατεύονται από τους συνηθισμένους βοριάδες.

Η Παναγία Bρεφοτρόφος βρίσκεται μέσα στο κέντρο της πόλης του Αγίου Νικολάου, κοντά στη θάλασσα και η κατασκευή του ανάγεται στον 12ο αιώνα. Φέρει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

Αυτό το τμήμα του μονοπατιού Ε4 προσφέρει τις όμορφες εικόνες των άγριων ανατολικών ακτών της Κρήτης και δεν είναι πάρα πολύ δύσκολο για να το εξερευνήσουμε. Αφού φτάσουμε και δούμε το σπήλαιο των Πελεκητών, περνάμε το αρχαίο λατομείο στα Πελεκητά και τερματίζουμε στην πανέμορφη παραλία Καρούμες.

Το Μουσείο Χημείας Χανίων αποτελεί αναπαράσταση του Πρώτου Δημόσιου Χημείου της Ελλάδας που δημιουργήθηκε στα Χανιά και βρίσκεται στον 2ο όροφο του Γενικού Χημείου Χανίων. Δημιουργήθηκε το 1900, με διάταγμα της Κρητικής Πολιτείας, από τον χημικό Δρ Ιωάννη Βαμβακά με σκοπό την εποπτεία της δημόσιας υγείας.

Νότια του χωριού Κρούστας, 14 χλμ από τον Άγιο Νικόλαο, υπάρχει το ιστορικό σπήλαιο Τάφος Λημέρι. Στο σπήλαιο αυτό, την περιόδο της Γερμανικής Κατοχής, έβρισκαν καταφύγιο οι αντάρτες του ΕΑΜ και το χρησιμοποιούσαν ως ορμητήριο τους. Όπως συμβαίνει πάντα, η θέση τους αποκαλύφθηκε από προδοσία και ο γερμανικός στρατός τους συνέλαβε και τους εκτέλεσε επί τόπου.

Το Λαογραφικό Μουσείο Σπηλίου στεγάζεται από το 2011 σε ένα διώροφο παραδοσιακό σπίτι του χωριού και ιδρύθηκε από το Σύλλογο Γυναικών του Σπηλίου. Στο ισόγειο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει πως ήταν ένα παραδοσιακό Κρητικό σπίτι, ενώ στον όροφο υπάρχει αίθουσα εκδηλώσεων.