Πόλεις

Η επαρχία Σφακίων είναι διάσπαρτη από μικρούς και μεγάλους κουλέδες, δηλαδή οθωμανικούς πύργους, τους οποίους έκτισαν οι Οθωμανοί για να επιβλέπουν την επαναστατική αυτή περιοχή. Ένας από τους πλέον άγνωστους βρίσκεται ερειπωμένος στα βουνά δυτικά του φαραγγιού της Σαμαριάς και μπορείτε να τον προσεγγίσετε με μονοπάτι από τον κουλέ της Αγίας Ρουμέλης.

Στις Αρχάνες συναντάμε το μοναδικό μουσείο - ιδιωτική συλλογή exlibris και χαρακτικών στην Ελλάδα. Στα εκθέματα περιλαμβάνονται λιθογραφίες, βιβλιόσημα, ελεύθερα γραφικά, μικρογραφίες, κλπ.

Ο σημερινός ναός της Κυρίας των Αγγέλων ή «Μικρή Παναγία» στα ανατολικά της Παλιάς Πόλης του Ρεθύμνου, σε αντιπαραβολή με τη «Μεγάλη Παναγία», δηλαδή το μητροπολιτικό ναό του Ρεθύμνου, κτίστηκε τα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας και ήταν αφιερωμένη στην Αγία Μαρία Μαγδαληνή του τάγματος των Δομηνικανών.

Κοντά στο Σάρχο βρίσκεται μια από τις εντυπωσιακότερες εκκλησίες της Κρητικής ενδοχώρας με εξαιρετική ανάγλυφη είσοδο και πίσω παράθυρο, αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου. Ο ναός της Παναγίας χρονολογείται στον 14ο αιώνα και είναι δίκλιτος με τοιχογραφίες σε κακή κατάσταση.

Στην ανατολική μεριά της Αγίας Ρουμέλης, ακριβώς μετά το ποτάμι που χύνεται στη θάλασσα από το φαράγγι και κάτω από τα ερείπια της αρχαίας πόλης Τάρρα, υπάρχουν σχηματισμοί με υπέροχες σπηλιές στα κροκαλοπαγή πετρώματα με πολύ όμορφες βοτσαλιές.

Από τη Ζήρο το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 κατευθύνεται βορειοανατολικά και σύντομα εισέρχεται σε ένα δίκτυο χωματόδρομων που οδηγούν στον ερειπωμένο οικισμό Σκαλιά. Τα Σκάλια ήταν οχυρωμένα και οι κάτοικοί τους σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους.

Στη δυτική πλευρά της παραλίας του Θόλου συναντάμε τα ερείπια μεγαλοπρεπούς στενόμακρου κτιρίου, διαστάσεων 56m x 9.60m. Ειδικά κατά τη Ρωμαϊκή εποχή πιστεύεται ότι αποτέλεσε διαμετακομιστικό κέντρο για την μεταφορά σιτηρών ανάμεσα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και τη Ρώμη.

Αυτή η διαδρομή ξεκινάει από τα Αγκουσελιανά, έρχεται βόρεια των χωριών Κατσογρίδα και Ατσιπάδες, περνά μέσα από την Κοξαρέ, συναντά την άνω είσοδο του Κουρταλιώτικου φαραγγιού, διασχίζει τα Μιξόρρουμα και τα Δαριβιανά και τερματίζει στο Σπήλι. Είναι πολύ εύκολη, δεδομένου ότι είναι ως επί το πλείστον σε ασφαλτοστρωμένο δρόμο ή καλό χωματόδρομο.