Κυνηγόταφκος
Ο Κυνηγόταφκος ή Τάφκος της Συκιάς βρίσκεται στην περιφέρεια του χωριού Γωνιές Μαλεβυζίου, στη θέση Βοσκερό και σε υψόμετρο 1092 μέτρων, 40 χλμ περίπου δυτικά του Ηρακλείου. Είναι ουσιαστικά ένα κατακόρυφο πηγάδι - βάραθρο συνολικού βάθους 70 περίπου μέτρων με μεγάλο άνοιγμα (διάμετρο εισόδου 7μ.) που επιτρέπει στο φως να διεισδύει αρκετά μέτρα μέσα, επιτρέποντας την ανάπτυξη βλάστησης στα τοιχώματά του. Η κατάβαση είναι μονοκόμματη στα 58μ. και στο τέλος της διανοίγεται κατηφορική αίθουσα διαστάσεων 16Χ7μ. Στο δάπεδο σχηματίζεται ένας λόφος από πέτρες ύψους 7μ. Στις εσοχές των τοιχωμάτων του φωλιάζει μεγάλος αριθμός από αγριοπερίστερα και κουκουβάγιες. Το όνομά του προήλθε από το γεγονός ότι συγκεντρώνονται κυνηγοί, για να κυνηγήσουν τα περιστέρια που φωλιάζουν εκεί.
Περιμετρικά του σπηλαίου εντοπίστηκαν και συλλέχθηκαν από τους αρχαιολόγους σημαντικά μινωικά ευρήματα (πιθανόν υστερομινωικής περιόδου), τα οποία οδηγούν στην υπόθεση της ύπαρξης σε κοντινή περιοχή, ιερού κορυφής.
Το σπήλαιο συνδέεται με πολλές ιστορίες και μύθους που σχετίζονται τόσο με την οθωμανική κυριαρχία όσο και με τη γερμανική κατοχή. Εδώ οδηγήθηκαν αρκετοί προδότες και δοσίλογοι και τους υποχρέωσαν να πέσουν μόνοι τους στο βάραθρο. Επίσης ένας θρύλος θέλει τα 12 άλογα που είχαν πάρει οι Χαϊνηδες από τους Τούρκους, λόγω χιονιού, να γλίστρησαν μέσα σε αυτό.
