Βορεινός Σπήλιος στο Καλό Νερό
Ο μικρός οικισμός Καλό Νερό Σητείας βρίσκεται σε μια άκρη της νοτιοανατολικής ακτής της Κρήτης και στο ξηρότερό της τμήμα, γνωστός σήμερα για τις όμορφες παραλίες του. Παρά την έλλειψη βλάστησης το τοπίο και η φύση που περιτριγυρίζει τον μικρό οικισμό είναι μοναδικής ομορφιάς και αγριάδας. Η ευρύτερη περιοχή του Καλού Νερού αποτελεί από μόνη της ένα μικρό σπηλαιολογικού ενδιαφέροντος παράδεισο με περίπου 50 μικρά και μεγάλα σπήλαια. Πολλά από αυτά τα σπήλαια υπήρξαν στο παρελθόν λατρευτικά για μικρό η μεγάλο διάστημα κι έτσι ακόμα και σήμερα είναι πολύ έντονες οι διηγήσεις για ευρήματα, χρυσά αντικείμενα και ζωγραφιστά πιθάρια γεμάτα με θησαυρούς που ανακάλυψαν στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν οι διάφοροι λαθρανασκαφείς. Οι λαθρανασκαφείς όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα στην Κρήτη έφτασαν πολύ πιο νωρίς από το αργοκίνητο κράτος με αποτέλεσμα σήμερα να μην έχει μείνει τίποτα πια στα σπήλαια της περιοχής.
Ένα από τα πολλά σπήλαια που τραβάνε το ενδιαφέρον του περιηγητή της περιοχής είναι ο Βορεινός Σπήλιος. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το πολύ παλιό μοναστήρι που κοσμεί την περιοχή, την Παναγία Ζωοδόχο Πηγή στην πλαγιά ανατολικά και ψηλότερα από τον κατάγραφο ναό. Η πρόσβαση στο σπήλαιο δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτεί ανάβαση μονάχα 10 λεπτών απόσταση από το μοναστήρι. Το χαρακτηριστικά μεγάλο άνοιγμα του σπηλαίου είναι ορατό από κάθε γωνιά του οικισμού. Όπως κοιτάζουμε το άνοιγμα του σπηλαίου από το μοναστήρι λίγα μέτρα πιο πάνω στην κορφή του γκρεμού φαίνεται ένας εντυπωσιακός βράχος με όμορφο και ιδιαίτερο σχήμα που δίνει την εντύπωση ότι κάθεται πάνω σε άλλο βράχο ενώ στην ουσία είναι ένας συμπαγής βράχος οι φαινομενικά δύο πέτρες. Ο όμορφος αυτός βράχος ονομάζεται Καβαλάρης και είναι το σύμβολο της περιοχής.
Ανηφορίζοντας την πλαγιά λίγο πιο κάτω από το άνοιγμα του σπηλαίου σώζονται τα ίχνη αρχαίου μονοπατιού που τραβερσάρει την πλαγιά και γυρίζει στην πίσω πλευρά του λόφου κάτω από τον Καβαλάρη. Το μάτι του έμπειρου περιπατητή πέρα από το δυσδιάκριτο παλιό μονοπάτι θα διακρίνει παντού διάφορα κεραμικά όστρακα απομεινάρια παλιότερων πολιτισμών της περιοχής. Ο Βορεινός Σπήλιος δεν έχει πολύ μεγάλο βάθος ούτε και ιδιαίτερο διάκοσμο στο εσωτερικό του αλλά έχει πολύ όμορφο σχήμα όπως και εξαιρετικές πολύχρωμες γραμμώσεις στα ασβεστολιθικά πετρώματά του. Το αρχικά πολύ μεγάλο άνοιγμα του δημιουργεί μια ανοικτή αίθουσα η οποία έχει μια στρογγυλή είσοδο που οδηγεί στην δεύτερη κυρίως περιοχή του σπηλαίου. Η κλίση στο εσωτερικό είναι ελαφρώς ανοικτή και το πέτρωμα στο έδαφος αρκετά γλιστερό και λείο το οποίο πολύ πιθανόν να έχει προέλθει από τα ανθρώπινα πόδια που στην πορεία των αιώνων σκαρφάλωσαν την ανηφορική πλαγιά και διάβηκαν στο εσωτερικό του σπηλαίου ποιος ξέρει για ποιο λόγο. Η αιθάλη που υπάρχει σε σημεία στην οροφή του σπηλαίου αλλά και κάποιες πέτρες που φαντάζουν φερτές δείχνουν ότι μάλλον έτυχε κάποιων ιδιαίτερων χρήσεων, μάλλον λατρευτικών το σπήλαιοσε παλιότερες εποχές. Ο Βορεινός Σπήλιος μαζί με τον ξεχωριστό βράχο του Καβαλάρη όπως και ένα ακόμα εντυπωσιακό σπήλαιο που βρίσκεται 50 μέτρα μόνο πιο βόρεια αλλά και η ‘’ιερή πηγή’’ της περιοχής που αποτέλεσε την αιτία δημιουργίας του μοναστηριού αρχικά και του οικισμού μετέπειτα όλα μαζί αποτελούν τις αποδείξεις ότι η περιοχή αυτή κατείχε πολύ σημαντικό ρόλο, ήδη από την αρχαιότητα.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης
