Κρήτη

Το μέλι, βασικό προϊόν της Κρήτης, συνδέεται με την πλούσια βιοποικιλότητα των αρωματικών φυτών και βοτάνων που ευδοκιμούν στο νησί. Ως προϊόν κάνει την εμφάνισή του από την αρχαιότητα με χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα του Μινωικού πολιτισμού, το κόσμημα που απεικονίζει τις δυο μέλισσες και μαρτυρεί την παρουσία μελισσοκομίας.

Στο νησί υπάρχουν τα μεγαλύτερα φυσικά δάση χαρουπιάς της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Το χαρούπι αποτελούσε κύριο είδος ζωοτροφής, του οποίου η εκμετάλλευση παρήκμασε τις τελευταίες δεκαετίες. Χρησιμοποιήθηκε και στο διαιτολόγιο των κατοίκων ως βασική πηγή ενέργειας, λόγω των γλυκαντικών ουσιών που διαθέτει αλλά και ως άλευρο. Σήμερα το χαρούπι και τα υποπροϊόντα του επιστρέφουν δυναμικά στις αγορές με καινοτομικά προϊόντα, που αποτελούν κυρίως πρώτες ύλες στη ζαχαροπλαστική και στην αρτοποιία, εκφράζοντας νέες διατροφικές συνήθειες, που έχουν ρίζες στο παρελθόν.

Η Κρήτη, αν και νησί, δεν έχει ιδιαίτερη νησιωτική κουλτούρα. Οι κάτοικοι προτιμούσαν τις περιοχές γύρω από τους ορεινούς όγκους, όπου ανέπτυξαν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες (γεωργία, κτηνοτροφία, εμπόριο), από τις παράκτιες περιοχές οι οποίες ήταν εκτεθειμένες στη λεηλασία των πειρατών και των κουρσάρων.

Το δέντρο της ελιάς και οι καρποί της είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την καθημερινότητα των κατοίκων του νησιού για περισσότερα από 3.500 χρόνια. Από το μακρινό παρελθόν των Μινωικών χρόνων μέχρι σήμερα, η ελιά, οι καρποί και το ελαιόλαδο βρίσκονται στην καθημερινή ζωή των κατοίκων, οπότε και δεν αποτελεί απλά ένα αγροτικό προϊόν, αλλά ένα σύμβολο του κρητικού πολιτισμού.

Τα φρούτα, κυρίως εσπεριδοειδή, ευδοκιμούν σε πολλές περιοχές της Κρήτης. Φημισμένα είναι τα πορτοκάλια της περιοχής του Μάλεμε Χανίων (ΠΟΠ) όπως και της περιοχής του πεδινού Μυλοποτάμου, τα κεράσια Γερακαρίου, οι μπανάνες Άρβης και τα μήλα Οροπεδίου. Σήμερα έχουν αναπτυχθεί εναλλακτικές καλλιέργειες και τυποποίηση καινοτόμων προϊόντων, όπως τα φραγκόσυκα.

Το Κέντρο Κρητικής Γαστρονομίας, ιδρύθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης και εγκαινιάστηκε τον Μάρτιο του 2014. Στεγάζεται στο τριώροφο νεοκλασικό κτίριο του 1933, γνωστό ως «Αρχοντικό Μανουσάκη» στο χωριό Αργυρούπολη στο Νομό Ρεθύμνης. Το κέντρο λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Περιφέρειας Κρήτης..