Παραλίες Προπατούμενου
Στα όρια των κοινοτήτων Σισών και Μελιδονίου, στην ακτή ανάμεσα στην Παναγία τη Χαρακιανή και το λόφο Κεφάλι με τα αρχαιολογικά ευρήματα λίγο δυτικά από το εκκλησάκι των Αγίων 318 Θεοφόρων Πατέρων βρίσκεται η περιοχή του Προπατούμενου ή Περπατούμενου. Προπατούμενος στο κρητικό γλωσσικό ιδίωμα σημαίνει ο τόπος που περπατείται και αυτό επειδή το παραλιακό εκείνο κομμάτι από τους αρχαίους χρόνους χρησίμευε ως πέρασμα για την αρχαία πολιτεία Αστάλη που τοποθετείται στο γειτονικό Μπαλί. Και ήταν ιδανικό το μέρος εκείνο για περπάτημα επειδή λίγα μέτρα πιο πίσω ορθώνεται απότομα η απόκρημνη οροσειρά των Ταλαίων Όρεων που καθιστούσε αδύνατη κάθε διάβαση στους περαστικούς.
Η περιοχή του Προπατούμενου όπως και όλο το παραλιακό μέτωπο της δύσβατης αυτής περιοχής είναι γεμάτο από απομεινάρια από εγκαταστάσεις της μινωικής εποχής, στις περισσότερες από τις οποίες δεν έγινε ποτέ συστηματική ανασκαφή από το κράτος ενώ σήμερα έχει παραδοθεί στη λαίλαπα της υπερβόσκησης φιλοξενώντας κοπάδια ζώων που προσπαθούν να εξαφανίσουν και το τελευταίο ίχνος πρασινάδας που τολμά να ξεμυτίσει.
Στον Προπατούμενο σχηματίζονται σε μικρή απόσταση τρία διαδοχικά βοτσαλωτά κολπάκια με πεντακάθαρα νερά ιδανικά για μπάνιο το κάθε ένα διαφορετικό από το άλλο. Ενώ η περιοχή βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από την εθνική οδό παραμένει εντελώς άγνωστη και σχεδόν ποτέ δεν θα συναντήσετε άλλα άτομα. Ο βυθός της περιοχής είναι μοναδικής ομορφιάς και προσφέρεται για καταδύσεις και ψάρεμα ενώ τα κροκαλοπαγή ασβεστολιθικά πετρώματα της ακτής είναι ενδεικτικά του ταραγμένου γεωλογικού παρελθόντος της περιοχής σχηματίζοντας όμορφα φιόρδ και γέφυρες στην ευρύτερη περιοχή της Χαρακιανής. Μπροστά από τις παραλίες υπάρχει μία μικρή βραχονησίδα με εκπληκτικό βυθό η οποία φιλοξενεί μία πολύ σημαντική αποικία γλάρων οι οποίοι βρίσκουν στα βράχια της ασφαλές καταφύγιο.
Παραλίες Κεφάλας
Ανατολικότερα, η περιοχή της Κεφάλας με κακοκαιρία και βοριά είναι απλησίαστη μα μόλις ηρεμήσει ο καιρός μας αποκαλύπτει μια όμορφη ακτογραμμή με εντυπωσιακά χρώματα με κυρίαρχο το κόκκινο του εδάφους και το πράσινο των σχίνων και των αγριοχαρουπιών που φυτρώνουν στην περιοχή. Στην Κεφάλα μας περιμένει μια πολύ καλά κρυμμένη και άγνωστη βοτσαλιά με ρηχά κρυστάλλινα νερά και πλούσιο βυθό. Εκατό περίπου μέτρα ανατολικά της βρίσκονται οι διαδοχικές αμμουδιές Κρασωτά (Καλό Χωράφι) και Βραχί ενώ στη δυτική πλευρά της βρίσκεται ο λόφος της Κεφάλας.
Η Κεφάλα με ύψος περίπου 40 μέτρα είναι ένας μικρός λόφος ακριβώς πάνω από τη θάλασσα που φιλοξενεί ένα άγνωστο στους πολλούς μινωικό οικισμό. Ο οικισμός και τα εμφανή ερείπιά του φτάνουν μέχρι τη θάλασσα και έτσι όλη η περιοχή πάνω από τη βοτσαλιά της Κεφάλας έχει απομεινάρια από αρχαίους τοίχους και κτίρια αλλά και μισοχαλασμένα ασβεστοκάμινα που μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες ήταν σε χρήση και έφτιαχναν ασβέστη ψήνοντας το ντόπιο ασβεστόλιθο που είναι το κυρίαρχο πέτρωμα της περιοχής. Λίγα μέτρα μονάχα ανατολικά από την παραλία υπάρχει ένας πολύ όμορφος βράχος μέσα στο νερό που δημιουργεί γέφυρα κι ενώνεται με το βράχο της ξηράς. Η πρόσβαση στην παραλία της Κεφάλας είναι από μικρό και σύντομο χωματόδρομο που φεύγει από την εθνική οδό και προσεγγίζει τη μάντρα ζώων που υπάρχει στη ρίζα της Κεφάλας.
