Αγ. Βασίλειος

Σε μια περιοχή κυριολεκτικά κρυμμένη μέσα σε αιωνόβιες ελιές και άλλα δέντρα κάτω από το χωριό Σελλιά Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου βρίσκεται ο ναός των Αγίων Φώτιου και Ανίκητου. Ως εκεί φτάνει χωματόδρομος από τα Σελλιά. Ο ναός είναι μικρός, στενόμακρος και μονόχωρος και πραγματικά λιτός εξωτερικά. Η κατασκευή του τοποθετείται στα χρόνια της Ενετοκρατίας (14ος αιώνας) και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τις λίγες αγιογραφίες που κοσμούν το βόρειο τοίχο.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην τοποθεσία Φινοκάλης υπήρξε καθολικό γυναικείου μοναστηριού του 14ου αιώνα που σήμερα δε λειτουργεί (έπαυσε τη λειτουργία του τη δεκαετία του 1980). Εντύπωση προκαλεί η κλίση των τοίχων του ναού, ο οποίος αν δεν είχε υποστυλωθεί θα είχε καταρρεύσει από την καθίζηση του εδάφους. Ο ναός φέρει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

Στην περιοχή Μπαλέ, λίγο πριν την είσοδο στο χωριό του Αγίου Βασιλείου στο νότιο Ρέθυμνο, συναντάμε το βυζαντινό εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής. Το εκκλησάκι που γιορτάζει κάθε χρόνο την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα βρίσκεται ακριβώς πάνω στο δρόμο σε υπερυψωμένο σημείο που το κάνει εύκολα ορατό από όλες τις πλευρές.

Η μονή του Αγίου Ιωάννη στην περιοχή Βούλγαρης σήμερα δεν κατοικείται και σώζεται μόνο ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου (24 Ιουνίου) και ελάχιστα ίχνη κελιών. Το μοναστήρι λειτούργησε πιθανώς από τον 15ο αιώνα και σύντομα απέκτησε τεράστια περιουσία (με χιλιάδες ελαιόδεντρα).

Το μικρό μοναστήρι του Μιχαήλ Αρχαγγέλου βρίσκεται στην τοποθεσία Φοινικιάς, πάνω από το ρέμα που δημιουργεί το όμορφο φοινικόδασος της Σούδας. Ο Φοίνικας, όπως είναι γνωστός, αποτελούσε μετόχι τη μονής Προφήτη Ηλία στα Ρούστικα και σήμερα ανήκει στην ενορία Σελλιών. Μετά το 2009 ξεκίνησε το έργο αναστήλωσης του ως τότε ερειπωμένου μοναστηριού του 18ου αιώνα.

Ο ναός του Σωτήρος Χριστού βρίσκεται στα Ακούμια Αγίου Βασιλείου και είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου). Ο αρχικός μονόχωρος ναός χρονολογείται στον 13ο αιώνα και έχει επεκταθεί μεταγενέστερα προς στα δυτικά, ενώ με τις προσχώσεις πλέον βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από το έδαφος.

Ο δίκλιτος ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού και της Αγίας Αικατερίνης βρίσκεται μέσα στον οικισμό του Κισσού Αγίου Βασιλείου. Αποτελεί τον κεντρικό ναό του όμορφου αυτού χωριού.

Ο Ναός της Παναγίας στον Κισσό Αγίου Βασιλείου βρίσκεται δίπλα στο κοιμητήριο του χωριού και είναι αφιερωµένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου. Ο αρχικός μονόχωρος ναός έχει επεκταθεί στα δυτικά μάλλον στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν προστέθηκε το εντυπωσιακό κωδωνοστάσιο που φέρει την χρονολογία 1901.