Μαλεβιζίου

Λίγο έξω και νότια από την Τύλισο Ηρακλειου συναντάμε το μικρό σπηλαιώδη ναό της Ζωοδόχου Πηγής στην περιοχή Λούτρα. Το τοπωνύμιο Λούτρα το συναντάμε σε διάφορα μέρη της Κρήτης και σημαίνει το μέρος όπου υπάρχει νερό. Συνήθως επειδή σε μέρη με πηγές από την αρχαιότητα κάποιος μπορούσε να πλυθεί ή να πάρει το λουτρό του επικράτησαν σχετικές ονομασίες (Λουτρό, Λούτρα, Λουτράκι, Παλαιόλουτρα).

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στον Καμαριώτη είναι τρίκλιτη βασιλική του 14ου αιώνα με θόλο και εξωτερικό νάρθηκα. Το θύρωμα του νάρθηκα είναι πλούσια διακοσμημένο, όπου δεσπόζει το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου (το σύμβολο της Βενετίας) και το οικόσημο των Καλλέργηδων, μιας από τις ισχυρότερες οικογένειας Κρητών που είχαν αποσπάσει ιδιαίτερα προνόμια από τους Ενετούς.

Ο ναός της Παναγίας Κεράς στην Κάτω Τύλισο είναι μονόχωρος ναός με τρούλο του 11ου αιώνα.Διατηρεί τα βασικά αρχικά του χαρακτηριστικά (έχει υποστεί ελάχιστες αλλοιώσεις). Είναι αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου (εορτάζει 8 Σεπτεμβρίου).

Ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στο έρημο χωριό Βλαχιανά Μαλεβυζίου χρονολογείται στο 1447 και διατηρείται σε καλή κατάσταση. Είναι δίκλιτος ναός με διακοσμήσεις στο εξωτερικό μέρος της εισόδου κι ένα ιδιαίτερο παράθυρο στην πίσω μεριά.

Η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου στο Κεραμούτσι Μαλεβιζίου είναι μικρός μονόχωρος ναός, του οποίου το ανώτερο τμήμα έχει αποκατασταθεί με τσιμέντο. Το σωζόμενο κατώτερο τμήμα φέρει τοιχογραφίες της Ενετοκρατίας σε κακή κατάσταση.

Ο ναός της Παναγίας στο Κεραμούτσι ήταν αρχικά μονόχωρος και τοιχογραφημένος. Από το αρχικό κτίριο σώζεται το ανατολικό τμήμα (η αψίδα του ιερού) με λαϊκές τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Τον 16ο αιώνα ο ναός, για άγνωστο λόγο, ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε σταυροειδή με τρούλο.

Ο ναός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου βρίσκεται στη συνοικία Αμπομπάντενα ή Αομπάδενα του Αγίου Μύρωνα και είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός που φέρει τοιχογραφίες με έντονο νεκρικό χαρακτήρα. Είναι η μοναδική εκκλησία στην οποία οι τοιχογραφίες έχουν εκτελεστεί σε πανί (καναβάτσο), που έχει επικολληθεί στην τοιχοποιία του ναού.

Σε μια απόμερη και καταπράσινη τοποθεσία βόρεια από το χωριό Πενταμόδι, ένας χωματόδρομος μας οδηγεί στο μικρό μονόχωρο ναό της Αγίας Παρασκευής. Ο περιβάλλων χώρος του ναού είναι όμορφα διαμορφωμένος και εδώ διοργανώνονται συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις.