Στο γνωστό σε όλους ιστορικό χωριό Μάλεμε Χανίων βρίσκεται ένας από τους πιο όμορφους θολωτούς Μινωικούς τάφους στην Κρήτη. Βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό και όχι μακριά από το Γερμανικό Νεκροταφείο που αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες της περιοχής. Η περιοχή που βρίσκεται ο τάφος ονομάζεται Καυκάλα και είναι μια εύφορη πλαγιά γεμάτη από ελαιώνες. Η θέση του όπως και κάθε άλλου αρχαίου τάφου είναι σε περίοπτη θέση με θέα στο Κρητικό Πέλαγος.
Η δημιουργία του τάφου τοποθετείται στην Υστερομινωική εποχή. Ο καλά κρυμμένος μέσα στο έδαφος τάφος ανακαλύφτηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα και το περιεγχόμενό του συλλήφθηκε γρήγορα από τους πανταχού παρόντες στην Κρήτη αρχαιοκάπηλους. Κατά τους βομβαρδισμούς των Γερμανών το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο που στην περιοχή ήταν έντονοι, ο τάφος έχασε την θολωτή οροφή του η οποία καταστράφηκε και σήμερα στέκει ξεσκέπαστος. Μετά τον πόλεμο, συγκεκριμένα το 1966, έγιναν νέες εκτεταμένες ανασκαφές της περιοχής από τον αρχαιολόγο Κώστα Δαβάρα.
Ο τάφος όπως φαίνεται σήμερα εντυπωσιάζει με το μεγάλο του μέγεθος και τον πολύ μακρύ διάδρομο εισόδου που έχει μήκος 13 μέτρα ως την πόρτα εισόδου. Η πόρτα της εισόδου είναι το πλέον εντυπωσιακό τμήμα όλης της κατασκευής και έχει ύψος 3 μέτρα και πλάτος 1,60 μέτρα. Αυτό όμως που κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση είναι ο τεράστιος λαξευτός βράχος από πορόλιθο που έχει χρησιμοποιηθεί σαν υπέρθυρο και είναι εμφανώς πολύ μεγαλύτερος από κάθε άλλο δομικό υλικό του τάφου. Στην περιοχή οδηγεί δρόμος ο οποίος σε κάποιο σημείο του έχει πινακίδα που οδηγεί στον τάφο μέσα από ένα σύντομο μονοπάτι ανάμεσα από τις ελιές που περιτριγυρίζουν όλη την περιοχή.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης