Η γαλάζια σημαία (Blue flag) είναι ένα διεθνές σύστημα χαρακτηρισμού ακτών και μαρίνων, το οποίο εφαρμόζεται σε περισσότερες από 3500 παραλίες σε όλον τον κόσμο. Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα της γαλάζιας σημαίας υποστηρίζεται από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, η οποία καθορίζει ποιες παραλίες ικανοποιούν τα κριτήρια του προγράμματος.
Τα κριτήρια για την απονομή της Γαλάζιας Σημαίας είναι αυστηρά και αφορούν την ποιότητα του νερού, την περιβαλλοντική πληροφόρηση και εκπαίδευση, την περιβαλλοντική διαχείριση, την ασφάλεια και την παροχή υπηρεσιών στους λουόμενους. Τα κριτήρια αυτά παρουσιάζονται αναλυτικά παρακάτω.
Επειδή το πρόγραμμα αποτελεί δείκτη της καλής λειτουργίας των ακτών και της ποιότητας τους, στην Κρήτη γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την υπαγωγή όσο το δυνατόν περισσότερων παραλιών στο πρόγραμμα της Γαλάζιας Σημαίας. Οι περισσότερες παραλίες βρίσκονται στις βόρειες ακτές του νησιού, που είναι και οι πιο τουριστικές, χωρίς όμως να λείπουν παραλίες από τον Νότο.
Για να κερδίσει μια ακτή τη Γαλάζια Σημαία πρέπει να πληροί αυστηρά κριτήρια που σχετίζονται με:
Ποιότητα νερών κολύμβησης
- Ποιότητα των νερών κολύμβησης, που να επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικές μετρήσεις
- Μη απόρριψη βιομηχανικών λυμάτων στην ακτή
- Επεξεργασία αστικών λυμάτων, όπως απαιτεί η Κοινοτική Οδηγία
Περιβαλλοντική εκπαίδευση και πληροφόρηση
- Πληροφορίες για το παράκτιο οικοσύστημα και το ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον στον παράκτιο χώρο.
- Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των νερών κολύμβησης.
- Πληροφορίες για το Διεθνές Πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες» στον Πίνακα Ανακοινώσεων της ακτής.
- Έντυπες πληροφορίες και αναρτημένες οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή.
- Δραστηριότητες που να προβάλουν ενεργά την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της ακτής.
Περιβαλλοντική Διαχείριση
- Σχέδιο χρήσης γης και περιβαλλοντική διαχείριση
- Περιοδικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κλπ.
- Επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα
- Διευκολύνσεις για ανακυκλώσιμα υλικά
- Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης
- Απαγόρευση της οδήγησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή
- Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης
- Επιτήρηση κατοικίδιων ζώων στην ακτή
- Συντήρηση κτιρίων και εξοπλισμού στην ακτή
Ασφάλεια, ναυαγοσωστικά, πρώτες βοήθειες, υπηρεσίες και εγκαταστάσεις
- Εκπαιδευμένοι ναυαγοσώστες - ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο - σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες
- Σχέδια για την αντιμετώπιση κάποιου ατυχήματος ρύπανσης, με άμεση ενημέρωση του κοινού
- Ασφαλής δίοδος στην ακτή και φροντίδα για άτομα με ειδικές ανάγκες
Το Πάνορμο βρίσκεται περίπου 20 χλμ ανατολικά του Ρεθύμνου, στην επαρχία Μυλοποτάμου. Είναι ένα ήσυχο τουριστικό θέρετρο, το οποίο έχει αναπτυχθεί έντονα τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχει απολέσει την παραδοσιακή του μορφή. Σε αυτό έχει συντελέσει η άγρια ομορφιά του Κρητικού τοπίου, η γραφικότητα του χωριού, οι όμορφες παραλίες που βρίσκονται στο χωριό και η εύκολη πρόσβαση.
Η Αμμουδάρα είναι μια τεράστια παραλία που ξεκινάει 1 χλμ δυτικά από το κέντρο του Ηρακλείου και φτάνει ως τις εκβολές του Αλμυρού ποταμού, 7 χλμ δυτικότερα. Αποτελεί πλέον ένα προάστιο του Ηρακλείου, το οποίο έχει αναπτυχθεί τουριστικά κυρίως λόγω της τεράστιας παραλίας.
Η Γεωργιούπολη είναι ένα τουριστικό θέρετρο που βρίσκεται 38 χλμ ανατολικά των Χανίων και 21 χλμ δυτικά του Ρεθύμνου. Είναι μια μικρή παραθαλάσσια κωμόπολη, χτισμένη μέσα σε μια καταπράσινη πεδιάδα, γεμάτη ποτάμια και πηγές. Βρίσκεται στο δυτικό άκρο μιας τεράστιας παραλίας μήκους 10 χλμ.
Η Αγία Γαλήνη είναι ένα από τα πιο δημοφιλή παραθαλάσσια θέρετρα του Νοτίου Ρεθύμνου και βρίσκεται δίπλα στην έξοδο του Αμαριανού ποταμού, 61km νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου και 68km νοτιοδυτικά του Ηρακλείου. Η μικρή αυτή κωμόπολη σφύζει με ζωή τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ παρέχει όλες τις απαραίτητες τουριστικές ανέσεις.
Ο Σταυρός είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό που βρίσκεται 17 χλμ βορειοανατολικά των Χανίων, στο βορειότερο άκρο του Ακρωτηρίου. Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι το μεγάλο απότομο βουνό με σχήμα καμήλας που υψώνεται απέναντι από το λιμανάκι του χωριού.
Είναι μια μεγάλη αμμουδιά, εκτεθειμένη στους βοριάδες, που προστατεύεται ανατολικά από το Ακρωτήριο του Σταυρού και δυτικά από το λόφο του Κάστελου, όπου υπάρχουν και ερείπια από ένα παλιό φρούριο. Η παραλία του Φόδελε σχηματίζεται στην έξοδο του ποταμού Παντομάντρη ή Φοδελιανού.
Το Κουτσουνάρι είναι ένα μικρό παραθαλάσιο χωριό που βρίσκεται 6km ανατολικά της Ιεράπετρας και 48km νοτιοανατολικά του Αγίου Νικολάου, κοντά στο γραφικό χωριό Άγιος Ιωάννης. Είναι κτισμένο μέσα σε ένα καταπράσινο ύψωμα με πολλούς ελαιώνες και πεύκα τριγύρω, μόλις 1km βόρεια των ακτών του Λιβυκού Πελάγους.
Η Σούδα βρίσκεται στην έξοδο μιας μικρής καταπράσινης κοιλάδας που διαρρέει ο ποταμός Φοίνικας, ο οποίος τρέχει νερό όλο το χρόνο. Κατά μήκος του ποταμού, αλλά και σε πολλά σημεία της περιοχής υπάρχουν μεγάλες συστάδες του αυτοφυούς Κρητικού φοίνικα του Θεόφραστου, κάνοντας τη Σούδα ένα από τα σημαντικότερα φυσικά καταφύγια για το είδος.