Ποταμός Γιόφυρος
Ο Ποταμός Γιόφυρος ή Διακονιάρης εκβάλει στα βόρεια του Νομού Ηρακλείου, δίπλα από το Παγκρήτιο Στάδιο, στην πόλη του Ηρακλείου. Ο ποταμός πηγάζει από διάφορους παραπόταμους δυτικά του Ψηλορείτη και διαρρέει τις κοιλάδες της Αγίας Βαρβάρας, των Δαφνών, του Προφήτη Ηλία και των Μαλάδων πριν τερματίσει στη θάλασσα . Δυστυχώς, εντελώς παραγκωνισμένος κοντά στις εκβολές του, θυμίζει περισσότερο σκουπιδότοπο και βόθρο, παρά ποταμό. Λύματα που δυστυχώς ακόμη και σήμερα ρίχνονται από τα περισσότερα χωριά της ενδοχώρας του Ηρακλείου στον ποταμό (Αγία Βαρβάρα, Πρινιάς, Αυγενική, Βενεράτο, Άγιος Θωμάς, Προφήτης Ηλίας κλπ), προκαλούν ένα πραγματικά ασφυκτικό περιβάλλον που αποτελεί ντροπή για όλη την Κρήτη.
Καθώς έχει συνδεθεί στη συνείδηση των Ηρακλειωτών με τη βρωμιά κοντά στην πόλη του Ηρακλείου, σχεδόν κανένας δεν μπορεί να φανταστεί ότι αυτό το ποτάμι δημιουργεί μερικά από τα ομορφότερα φυσικά τοπία στην Κρήτη στην πορεία του. Ήδη από τα πρώτα του χιλιόμετρα ο παραπόταμος Πρινιανός περνάει μέσα από τα επιβλητικά φαράγγια του Πρινιά και του Βενεράτου. Ο παραπόταμος Αξεδιανός ξεκινάει από την Αγία Βαρβάρα και κατηφορίζει στην όμορφη περιοχή του Αγίου Θωμά με τους καταρράκτες της Καρδιώτισσας και στο Κυπαρίσσι ενώνεται με το Πρινιανό ρέμα και, λίγο παρακάτω, με το ρέμα που έρχεται από την περιοχή του Γαλενίου. Στη συνέχεια κοντά στον Προφήτη Ηλία δημιουργεί βαθιές κοιλάδες και στις όχθες του καρποφορούν πλούσιοι αμπελώνες και ελαιώνες. Λίγο πριν φτάσει κοντά στον οικισμό Τσαγκαράκι, η κοιλάδα στενεύει και δημιουργεί ένα στενό πέτρινο πέρασμα με μικρές λίμνες και καταρράκτες που κάποτε έδινε ζωή σε νερόμυλους. Μετά από το μικρό φαράγγι στο Τσαγκαράκι, το ποτάμι πλέον συνεχίζει την πορεία του ομαλά μέσα από την εύφορη κοιλάδα των Μαλάδων ως τη θάλασσα, αφού πρώτα ενωθεί με το μεγάλο ρέμα που συγκεντρώνει τα νερά από την περιοχή δυτικά του Γιούχτα.
Υπάρχει αναφορά ότι στον ποταμό υπήρξε κάποτε ναός της Αθηνάς, ο οποίες δεν έχει εντοπιστεί. Κοντά στον οικισμό Χάνι υπάρχει ένα Μεσαιωνικό πέτρινο γιοφύρι (1690μΧ) που κάποτε ένωνε την περιοχή του Ηρακλείου με τη Μεσαρά.
