Nαός Παναγίας στην Αρχαία Λισσό
Στο χώρο της παραθαλάσσιας αρχαίας πόλης της Λισσού, δυτικά της Σούγιας, σώζονται τα ερείπια δύο τρίκλιτων ξυλόστεγων βασιλικών του 6ου αιώνα με ελαφρά προεξέχον εγκάρσιο κλίτος, τις οποίες έφερε στο φως το 1955 ο αρχαιολόγος Ν. Παδουβάς. Πάνω στα ερείπια της πρώτης κοντά στο Ασκληπιείο είναι κτισμένος ο ναός του Αγίου Κήρυκου, του προστάτη της Λισσού.
Η δεύτερη Παλαιοχριστιανική βασιλική βρίσκεται μόλις 50μ μακριά από την παραλία της Λισσού και το ιερό της βήμα έφερε κυκλοτερή αψίδα, από την οποία δε σώζεται το σύνθρονο. Μπροστά από την αψίδα διατηρείται η βάση της αγίας τράπεζας, ενώ σε βάθος 60 εκατοστών διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση το ψηφιδωτό δάπεδο. Δυτικά σώζονται ίχνη τοίχων του αιθρίου από το βαπτιστήριο.
Το χώρο του ιερού βήματος της παλαιοχριστιανικής βασιλικής καταλαμβάνει, από τον 14ο αιώνα, μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Οι τοίχοι του σημερινού ναού έχουν εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη (πεσίσκοι, θωράκια, κίονες, κοινόκρανα, κλπ) από λευκό μάρμαρο και πωρόλιθο που ανήκουν στον παλαιοχριστιανικό ναό και σε άλλα δημόσια κτίρια της Λισσού. Υπάρχουν δύο τυφλά αψιδώματα σε κάθε πλευρά, ενώ την καμάρα υποστηρίζει ενισχυτικό σφενδόνιο. Το αρχικό ψηφιδωτό δάπεδο της παλαιοχριστιανικής ασιλικής στο χώρο του ναού της Παναγίας έχει καταστραφεί.
