Στο μέσον περίπου της απόστασης Ηρακλείου - Ρεθύμνου και λίγο πριν το Μπαλί, πάνω ακριβώς στην εθνική οδό συναντάμε το προσκύνημα της Παναγίας της Χαρακιανής. Η Παναγία η Χαρακιανή αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο προσκύνημα σε ολόκληρο το νομό Ρεθύμνου και πλήθος κόσμου συρρέει να τιμήσει τη χάρη της όλο τον χρόνο.
Το αποκορύφωμα όμως όλου του έτους είναι οι πρώτες 15 μέρες του Αυγούστου που πολύς κόσμος από τα παλιά χρόνια μαζευόταν στον περιβάλλοντα χώρο και δεκαπεντάριζε, περνούσε δηλαδή στην περιοχή έξω από το ναό τις πρώτες 15 μέρες του Αυγούστου και παρακολουθούσε τις λειτουργίες. Το αποκορύφωμα όλων των ημερών είναι η ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου, κατά την οποία γιορτάζει ο μικρός ναός. Οι δεκαπενταριστές όπως ονομάζονται διαμένουν σε μικρές αυτοσχέδιες καλύβες από κλαδιά δέντρων και κάτω από τις πολλές χαρουπιές που καλύπτουν την περιοχή.
Η Παναγία η Χαρακιανή ανήκει στην κοντινή Μονή Αττάλης Μπαλή και υπάρχουν στοιχεία ότι στο παρελθόν αιώνες πριν ήταν και η ίδια μοναστήρι με μοναχούς. Η εκκλησία βρίσκεται σε μια τοποθεσία πολύ κοντά στην θάλασσα που πριν την διάνοιξη της εθνικής οδού ήταν πολύ ερημική και άγρια. Στην κοιλάδα που ανοίγεται λίγο πιο νότια από το ναό υπάρχει ένας εντυπωσιακά μεγάλος βράχος μέσα στο δάσος που ξεχωρίζει από μακριά και εκεί στην ρίζα του βράχου λέγεται ότι σε ένα μικρό κοίλωμα βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Ο βράχος αυτός ονομάζεται Χάρακας και από εκεί προέρχεται και το όνομα της εκκλησίας Χαρακιανή.
Το κτίσιμό της θα πρέπει να τοποθετηθεί κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη, αφού στην μπροστινή πλευρά της υπάρχει το οικόσημο της οικογένειας των Καλλέργηδων, το οποίο το συναντάμε και σε άλλες εκκλησίες της ίδιας περιόδου στην περιοχή. Στο εσωτερικό της υπάρχουν σύγχρονες αγιογραφίες που καλύπτουν όλους τους τοίχους του ναού, ενώ το αξιοπερίεργο είναι ότι οι περισσότερες μορφές των αγίων που ιστορούνται είναι από την Κρήτη, σύγχρονοι μάρτυρες οι περισσότεροι.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης