Ο Πύργος του Αληδάκη στον Εμπρόσνερο
Ο Εμπρόσνερος είναι ένα όμορφο χωριό της επαρχίας Αποκόρωνα, στην είσοδο των στενών της Κράπης και του Κατρέ, που οδηγούν στα Σφακιά. Βρίσκεται σε επίκαιρη θέση νοτιοδυτικά των Βρυσών και πραγματικά δεσπόζει της περιοχής. Στο χωριό αυτό ήταν εγκατεστημένος κι είχε τον πύργο του ένας από τους φοβερότερους γενίτσαρους της Κρήτης, ο Τούρκος Ιμπραήμ Αληδάκης, ο οποίος είχε αρπάξει τις περιουσίες των χριστιανών της περιοχής και έγινε ένας από τους μεγαλύτερους μελικιαναγάδες της περιοχής. Στο διπλανό οροπέδιο του Βόθωνα έβοσκαν τα άλογα του.
Για να μπορεί να καλλιεργεί όλη αυτή την περιουσία, ο Αληδάκης είχε όλους τους κατοίκους ως δούλους. Για να εξασφαλίσει την επικυριαρχία του στον Αποκόρωνα και να προστατευτεί από ενδεχόμενα κινήματα εναντίον του, χρησιμοποίησε τον μεγαλοπρεπή αυτό πύργο στον Εμπρόσνερο (Ενετικής κατασκευής), ο οποίος επιβλέπει όλο τον Αποκόρωνα. Οι ντόπιοι λένε μάλιστα ότι κατείχε όλη την έκταση που φτάνει το μάτι από την οροφή του πύργου του, από την «Παραθύρα», που πράγματι είναι τεράστια. Πράγματι, η περιουσία του απλωνόταν από τον Βλιτέ ως τον ποταμό Μουσέλλα, την Ασή Γωνιά, τον Καλλικράτη και το Ασκύφου και από τις κορυφές των Σφακιανών Βουνών ως τον Αποκόρωνα, ενώ είχε και πολλά ακίνητα στην πόλη των Χανίων.
Ο Πύργος του Αληδάκη ήταν ένα αληθινό απόρθητο φρούριο, καλά εξοπλισμένο και επανδρωμένο με στρατιωτικό σώμα. Περιελάμβανε, εκτός από την πολυτελή κατοικία του, πλήρεις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αποθήκες, φυλακές, κ.ά.. Αποτελούνταν από 4 θόλους στη σειρά, από τους οποίους σώζεται μόνο ο τέταρτος. Οι δύο είχαν καταστραφεί πριν την Κατοχή και η σκεπή του τρίτου κατέπεσε κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Οι Σφακιανοί μετά την αποτυχημένη Επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770, διαισθάνθηκαν την πρόθεση του Αληδάκη για οριστική εξόντωση τους. Έτσι, την άνοιξη του 1774, κατέβηκαν οργανωμένοι την νύκτα από τα Σφακιά και περικύκλωσαν τον πύργο του, με στόχο να τον πυροβολήσουν το πρωί όταν θα εμφανιζόταν στην βεράντα του. Το σχέδιο όμως απέτυχε καθώς τα όπλα αυτών που είχαν αναλάβει να πυροβολήσουν πρώτοι, του Καραβάνου και του Μπουζή, στέρεψαν και ο Αληδάκης γλίτωσε. Παράλληλα, επικράτησε πανικός στους 300 φρουρούς του πύργου και πολλοί από αυτούς επιχείρησαν να διαφύγουν, βρίσκοντας θάνατο. Περίπου 120 από αυτούς έμειναν στον πύργο και κατάφεραν να αποκρούσουν προσωρινά τις επιθέσεις. Την επόμενη μέρα, οι Σφακιανοί κατάφεραν να μπουν στον πύργο και ακολούθησε μάχη σώμα προς σώμα με τα μαχαίρια.
Σκοτώθηκαν όλοι οι Τούρκοι και ο Αληδάκης, ενώ οι Σφακιανοί έχασαν 18 άντρες και 2 γυναίκες. Ο πύργος ύστερα λεηλατήθηκε και όλος ο θησαυρός του Αληδάκη μεταφέρθηκε στα Σφακιά και μοιράστηκε στους επαναστάτες. Ο πύργος πυρπολήθηκε και σήμερα σώζεται ότι έχει απομείνει από την μανία των Σφακιανών και τον χρόνο.
What is near me?
