Φρούριο Παλιόκαστρο
Το Παλαιόκαστρο βρίσκεται 14 χλμ δυτικά του Ηρακλείου, στις δυτικές ακτές του μεγάλου Κόλπου του Ηρακλείου. Είναι μια γραφική παραλία με βότσαλο που σχηματίζεται στην έξοδο μιας κατάφυτης κοιλάδας που διαρρέουν οι χείμαρροι που κατεβαίνουν από το χωριό Ρογδιά. Ο κόλπος του Παλιόκαστρου προστατεύεται και στις δύο μεριές της από ψηλούς βράχους και κοιτάει ανατολικά.
Ανατολικά της παραλίας του Παλιόκαστρου υπάρχει ένας τεράστιος ασβεστολιθικός βράχος, στην κορυφή του οποίου δέσποζε κάποτε το Castel Paleocastro, το Παλαιόκαστρο, ένα Ενετικό φρούριο που προστάτευε τον κόλπο του Ηρακλείου από εχθρικές επιδρομές. Το κάστρο αυτό, του οποίου τμήμα των τειχών σώζεται, θεωρείται ότι είναι κτισμένο πάνω στην ακρόπολη της αρχαίας πόλης Κύταιον. Το φρούριο ανήκει στην περίφημη 14άδα κάστρων που έκτισαν οι Γενουάτες με αρχηγό τον Πεσκατόρε μετά το 1024 για να οχυρώσουν την Κρήτη, αλλά σύντομα (το 1211) έχασαν την κυριαρχία του νησιού από τους Ενετούς και το εγκατέλειψαν. Οι Ενετοί «θυμήθηκαν» το κάστρο το 1573, όταν η απειλή η Τουρκική λαίλαπα εξαπλωνόταν στη Μεσόγειο, κι έτσι το ανοικοδόμησαν. Με το Παλιόκαστρο και τον Προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα στα τείχη του Ηρακλείου, μπορούσαν να προστατεύουν όλο τον Κόλπο του Ηρακλείου. Πράγματι, οι Τούρκοι κατάφεραν πολύ δύσκολα (το 1669) να ανοίξουν το δρόμο για την άλωση του Χάνδακα, καταλαμβάνοντας πρώτα το Παλιόκαστρο και καταστρέφοντας το στη συνέχεια.
Σήμερα μέσα στο κάστρο μπορεί κανείς να διακρίνει τμήμα της εισόδου, των ανισόπεδων ορόφων, δεξαμενών και των τειχών. Επίσης, υπάρχει μια μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Μάρκο κτισμένη από τα ερείπια του κάστρου. Κοντά στην παραλία υπάρχει μια πολύ παλιά ασβεστοκάμινος, η οποία αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα τέτοιων κατασκευών σε ολόκληρη την Κρήτη. Στο βράχο της παραλίας σχηματίζεται μια ψηλή και στενή σκοτεινή σπηλιά. Κατά μια ανεπιβεβαίωτη εκδοχή, υπήρχε στοά που οδηγούσε από το κάστρο απευθείας στη θάλασσα ως έξοδος διαφυγής, που ίσως να ήταν και το σπήλαιο αυτό.
