Καταρράκτης Ρίχτρα στα Κάτω Καστελλιανά
Λίγα χωριά στην Κρήτη έχουν την τύχη να έχουν ένα καταρράκτη μέσα σχεδόν στο οικιστικό ιστό τους. Ένα από αυτά είναι τα Κάτω Καστελλιανά Μονοφατσίου στα νότια του Ηρακλείου στους πρόποδες των Αστερουσίων. Τα Κάτω Καστελλιανά έχουν στη νότια έξοδο του οικισμού τη Ρίχτρα, ένα πολύ όμορφο καταρράκτη που αποτελεί το καμάρι του τόπου. Η Ρίχτρα που στο γλωσσικό ιδίωμα των Αστερουσίων σημαίνει καταρράκτης, είναι ένας εντυπωσιακός σε σχήμα καταρράκτης 8-9 μέτρων με σχεδόν τριγωνικό σχήμα, πολύ στενός στην κορφή με πλατιά απόληξη στον πάτο που του δίνει μια εξωτική νότα. Κάτω ακριβώς από τη Ρίχτρα ξεκινούν τα πρώτα σπίτια του χωριού και λίγο παρακάτω σε μια μικρή πλατεία υπάρχει η πολύ όμορφη πέτρινη βρύση του χωριού που κατασκευάστηκε το 1912.
Το ίδιο ακριβώς έτος χτίστηκε και η κεντρική εκκλησία του χωριού από τον ίδιο μάστορα που έχτισε και τη βρύση και μάλιστα χρησιμοποιώντας πέτρες από το ίδιο ακριβώς πετροκοπιό. Πάνω από το γραφικό καταρράκτη δεν υπάρχει φαράγγι όπως θα περίμενε κάποιος αλλά μια μικρή κοιλάδα που ανηφορίζει στα Αστερούσια από όπου πηγάζει και το ρέμα που τροφοδοτεί τον καταρράκτη. Στο σημείο που είναι η Ρίχτρα φτάνει χωματόδρομος από τα κοντινά σπίτια. Τα τελευταία χρόνια στην πλαγιά πάνω από τον καταρράκτη οι κάτοικοι του χωριού έχτισαν ένα πολύ γραφικό και περιποιημένο πέτρινο εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
