Όρος Μπομπιάς
Στη βόρεια ακτή του Ηρακλείου και ανάμεσα στις παραλίες της Αγίας Πελαγίας και του Φόδελε υψώνεται ο λόφος του Μπομπιά. Ολόκληρη αυτή η περιοχή ουσιαστικά αποτελεί τμήμα της οροσειράς του Κουλούκωνα. Λόφος χαρακτηρίζεται μονάχα λόγω του χαμηλού του ύψους αφού η κορφή του βρίσκεται στα 423 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Κατά τα άλλα πρόκειται για ένα πραγματικό βουνό με άγριες ορθοπλαγιές ιδίως στη δυτική και στη βόρεια πλευρά του που προβάλλει απότομα μέσα από τα νερά του Κρητικού Πελάγους και τελειώνει στο ύψος της νέας εθνικής οδού.
Το έδαφος του Μπομπιά είναι εξαιρετικά βραχώδες και σε κάποιες περιοχές του τα βράχια του αποκτούν πολύ όμορφα σχήματα που τους έχει χαρίσει η διάβρωση που προκαλούν τα στοιχεία της φύσης στο πέρασμα των αιώνων. Παρά το μικρό του μέγεθος ο Μπομπιάς κρύβει αρκετούς θησαυρούς αλλά και πράσινο από σκίνους, χαρουπιές, αγριελιές και πρίνους. Στη βόρεια πλευρά του κρύβει ένα από τους πλέον απότομους γκρεμούς στην Κρήτη και μαζί ένα πολύ ιδιαίτερο σπήλαιο. Ο λόφος του Μπομπιά σβήνει στη θάλασσα δημιουργώντας στο βορειότερο άκρο του το ακρωτήριο Σταυρός πάνω στο οποίο συναντάμε το κατάλευκο ανεμοδαρμένο εκκλησάκι του αγίου Σώζωντα. Στο εκκλησάκι του ακρωτηρίου μας οδηγεί το παλιό μονοπάτι των προσκυνητών που φιδοσέρνει στην κόψη του απότομου γκρεμού μέχρι το τέρμα του ακρωτηρίου.
Η επιμήκης κορυφογραμμή του Μπομπιά όμως είναι εκείνη που κρύβει τον πραγματικό θησαυρό της περιοχής, ο οποίος λόγω της παντελούς έλλειψης δρόμων πρόσβασης παραμένει άγνωστος και μακριά από τα βλέμματα των επισκεπτών. Κατά μήκος λοιπόν της κορυφογραμμής συναντάμε ούτε ένα, ούτε δύο αλλά πέντε συνολικά κουλέδες, φρούρια τα οποία έκτισαν οι Τούρκοι για την παρακολούθηση της ευρύτερης περιοχής του πολύ σημαντικού κόλπου του Φόδελε. Οι τέσσερις κουλέδες βρίσκονται ψηλά κατά μήκος της κορυφογραμμής ενώ ο πέμπτος λίγο χαμηλότερα στην δυτικά πλαγιά κάτω ακριβώς από το μεγάλο γκρεμό που σχηματίζεται εκεί και αποτελεί από μόνος του απόρθητο φρούριο. Οι πέντε αυτοί κουλέδες αν προστεθούν στους υπόλοιπους τρεις κουλέδες του Φόδελε που βρίσκονται στα απέναντι υψώματα πάνω από τον κόλπο του Φόδελε μας δίνουν τον αριθμό των οκτώ φρουρίων σε μία τόσο μικρή περιοχή. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί σε κανένα άλλο σημείο της Ελλάδας δεν υπάρχουν τόσα πολλά οχυρά συγκεντρωμένα σε μια τόσο μικρή γεωγραφικά περιοχή. Ο τρόπος που έχουν κτιστεί οι κουλέδες του Μπομπιά δε διαφέρει από εκείνο των άλλων περιοχών της Κρήτης. Όλοι τους είναι σχετικά μικροί ή μεσαίοι σε μέγεθος και είναι κτισμένοι σε τέτοια θέση έτσι ώστε να υπάρχει οπτική επικοινωνία μεταξύ τους και μία πληροφορία να μπορεί να μεταδοθεί πολύ γρήγορα από τον ένα στον άλλο. Από τη φύση του ο Μπομπιάς έτσι κι αλλιώς αποτελεί κομβικό σημείο στην επικοινωνία του δυτικού τμήματος του νομού Ηρακλείου και του πολύ σημαντικού κόλπου του Φόδελε με το κεντρικό τμήμα του νομού και τον κόλπο του Ηρακλείου. Η ανάβαση στον Μπομπιά είναι εφικτή μόνο με επίπονη πεζοπορία.
Πηγή Χριστόφορος Χειλαδάκης
