Κατακόμβη Αγίου Αντωνίου στο Γιούχτα
Στο δρόμο που διέρχεται από τη βόρεια μεριά του Γιούχτα και ενώνει τις Αρχάνες με τις Βασιλειές και πολύ κοντά στο Μινωικό Ιερό στα Ανεμόσπηλια συναντάμε μια πινακίδα προς Άγιο Αντώνιο. Από εκεί τσιμεντένιος δρόμος κατηφορίζει μέσα σε ελιές και αμπέλια και τερματίζει σε ένα μεγάλο πλάτωμα με τρομερή θέα στο Ηράκλειο και τη νήσο Ντία. Στο σημείο αυτό έχει διαμορφωθεί χώρος αναψυχής με πάγκους, ένα ιδανικό μέρος για ένα πικ νικ πολύ κοντά στην πόλη.
Ένα σύντομο πέτρινο μονοπάτι ανηφορίζει σε ένα αλσύλιο με πεύκα και ακριβώς δίπλα συναντάμε ένα σπηλαιώδη ναό. Ο ναός είναι ένας από τους πολλούς της Κρήτης που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Αντώνιο, τον "άγιο των σπηλαίων". Ο ναός αποτελεί κατακόμβη λαξευμένη στον μαλακό πωρόλιθο. Πιθανώς όμως και να αποτελεί το κατάλοιπο κάποιου αρχαίου ιερού ή τάφου που δημιουργήθηκε με τη διάνοιξη κάποιου σπηλαίου που υπήρχε εκεί. Άλλωστε δεν πρέπει να παραβλέπεται η ύπαρξη άλλων μινωικών ιερών σπηλαίων στο όρος του Γιούχτα.
Το ιερό του ναού δεν βρίσκεται στο βάθος του σπηλαίου, αλλά σε ημικυκλικό χώρο στο μέσο του ναού, λαξευμένο ώστε να κοιτάει ανατολικά, όπως προστάζει η Χριστιανική παράδοση και χωρισμένο με λιτό ξύλινο τέμπλο. Στο ταβάνι της κατακόμβης υπάρχουν δύο μεγάλες λαξευτές κυκλικές οπές που προσφέρουν φωτισμό, μία στην είσοδο και μία στο ιερό. Δίπλα στο ιερό υπάρχει λαξευμένη γούρνα που ίσως χρησιμοποιήθηκε ως τάφος.
Παρατηρήστε τις μικρές τρύπες στους τοίχους, μέσα στις οποίες τοποθετούνται κεριά κατά την εορτή του Αγίου Αντωνίου στις 17 Γενάρη.
