Γεωλογία

Ο Θεριοσπηλιός είναι ένα μικρό σπήλαιο στη θέση Χυλόφτες – Θεριό, βορειοδυτικά από το Καβούσι Ιεράπετρας σε υψόμετρο 50μ., πάνω σε απότομη πλαγιά. Ο επισκέπτης μπορεί να φτάσει από το Καβούσι με χωματόδρομο και 5' περπάτημα.

Ο Κουμαρόσπηλιος βρίσκεται κοντά στη Μονή Γουβερνέτου και έχει μεγάλη αρχαιολογική σημασία. To σπήλαιο ανασκάφτηκε το 1942 από τον U. Jantzen και το 1972 από τον Ι. Τζεδάκη.

Το σπήλαιο βρίσκεται βόρειο-ανατολικά από το χωριό Νίθαυρις, σε υψόμετρο 700μ. στην περιοχή Καλικάς. Οι διαστάσεις του είναι 100Χ40 και με ανώτερο ύψος τα 20 μέτρα. Εκτός από τις πολλές του ονομασίες "ONYMAXOC", "Καλλικά Τρύπα", "Νοτική Τρύπα Νιθαύρεως", "Πωλ Φωρ", την εντυπωσιακή του είσοδο που είναι χαραγμένο το αρχαίο όνομα ONYMAXOC και τους περίφημους σταλακτίτες, κρύβει και μια πλούσια ιστορία που μαρτυρεί ότι εκατοικείτο από τον άνθρωπο από την αρχαιότητα.

Πρόκειται για το ένα από τα δύο σπήλαια που βρίσκονται στο χωριό Πεύκοι Μακρύ Γιαλού. Με όμορφο στολισμό και αρκετά μεγάλη έκταση, το σπήλαιο προσεγγίζεται εύκολα από βατό χωματόδρομο που ξεκινάει από το χωριό Πεύκοι με βόρεια κατεύθυνση.

Η Λατσίδα του Βρέικου είναι από τα πλέον γνωστά σπήλαια του Λασιθίου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο χωριό Πεύκοι Μακρύ Γιαλού και η πρόσβαση είναι εύκολη μέσω ευδιάκριτου μονοπατιού. Η πεζοπορία διαρκεί 5 λεπτά περίπου. Το σπήλαιο συγκαταλέγεται στην κατηγορία των σπηλαιοβαράθρων καθώς αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα με μεγάλη ποικιλία στην εσωτερική του διαμόρφωση.

Από το χωριό Αστυράκι Μαλεβυζίου Ηρακλείου φεύγει ένας χωματόδρομος ο οποίος αφού περάσει όμορφες εξοχές, φτάνει στο γόνιμο οροπέδιο Βακλιάς. Λίγο μετά το Βακλιά και πριν συναντήσουμε το οροπέδιο του Στρούμπουλα φτάνουμε στην τοποθεσία Γαλιά.

Ο «Σπήλιος του Φραγκαντώνη» βρίσκεται 700μ. νότιο-νοτιοδυτικά των Μαλίων, στους πρόποδες του βουνού Βολακιάς, σε υψόμετρο 20μ., κάτω, κυριολεκτικά, από τη νέα Εθνική οδό. Η σπηλιά έχει δύο εισόδους. Μια χαμηλή και μια από την οροφή της. Η χαμηλή έχει βόρειο προσανατολισμό, με πλάτος περίπου ένα μέτρο αλλά η πρόσβαση από εκεί είναι λίγο δύσκολη λόγω των πετρωμάτων που έχουν συγκεντρωθεί από τα νερά της βροχής.

Το σπήλαιο Μούγκρι (ή πιο σωστά του Μούγκρη) βρίσκεται στην καρδιά του Κουλούκωνα, βορειοδυτικά από τη μονή Βωσάκου. Αναπτύσσεται μέσα στα κατώτερα μέλη της ομάδας των «Πλακωδών ασβεστολίθων» της περιοχής κατά μήκος ενός από πολλά ρήγματα που επηρέασαν την περιοχή.