Μεσαρά

Ο ναός του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται σε καταπράσινη τοποθεσία με πλατάνια κοντά στο χωριό Βουρβουλίτης Καινουργίου. Δίπλα στο ναό υπάρχει του μικρό σπήλαιο του Καλεγερόσπηλιου, από το οποίο αναβλύζει νερό και συγκεντρώνεται σε στέρνα, ενώ στην οροφή του σπηλαίου σώζονται ίχνη από τοιχογραφία του Χριστού. Σύμφωνα με το Gerola, στο ναό σώζονται ίχνη τοιχογραφιών από τη σταύρωση, κάποιοι άγιοι και όσιες γυναίκες.

Στη μέση του κάμπου ανάμεσα στα χωριά Πανασός και Γέργερη Ηρακλείου συναντάμε τον Άη Γιάννη το Γεργιανό. Γεργιανός λέγεται επειδή ενώ βρίσκεται κτισμένος σε αγροτική περιφέρεια του Πανασού ανήκει σήμερα στη Γέργερη. Ο Άγιος Ιωάννης ο Γεργιανός τιμάται στην γέννηση του Τιμίου Προδρόμου και γιορτάζει ανήμερα του Κλήδονα.

Ο δίκλιτος ναός της Αγίας Τριάδας βρίσκεται μερικά μέτρα ΝΔ από τον αρχαιολογικό χώρο που έχει πάρει το όνομα της. Ο ναός χρονολογείται στον 14ο αιώνα, ενώ υπήρξε ο κύριος ναός του χωριού που υπήρχε εδώ κατά την Ενετοκρατία.

Λίγο έξω από το πανέμορφο χωριό Πανασός Ηρακλείου συναντάμε το ξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Ριγολόγου. Στον Άη Γιάννη μας οδηγεί ένας πρόχειρος χωματόδρομος διασχίζοντας μια περιοχή με αρχαίες ελιές και περίεργα βράχια γεμάτα λαξεύματα και σκαλίσματα από την αρχαιότητα.

Ο ναός της Αγίας Μαρίνας (εορτάζει 17 Ιουλίου) κοντά στους Αγίους Δέκα είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός που κτίστηκε τον 9ο αιώνα και σήμερα έχει αναστηλωθεί. Ο ναός φέρει ίχνη τοιχογραφιών.

Ο δίκλιτος ναός της Αγίας Κυριακής αποτελεί έναν από τους παλαιότερους μέσα στον οικισμό του Ζαρού, καθώς το ένα από τα δύο κλίτη χρονολογείται στον 14ο αιώνα και το δεύτερο στον 17ο αιώνα. Ο ναός έχει υποστεί επεμβάσεις σε νεότερη εποχή και δε φέρει στο εσωτερικό του τοιχογραφίες.

Ο ναός της Παναγίας των Αγγέλων βρίσκεται στην αγροτική τοποθεσία Φραδιό, ανάμεσα στα χωριά Ρουφάς και Μορόνι. Ο ναός υπήρξε καθολικό της καθολικής μονής της Παναγίας των Αγγέλων του τάγματος των Φραγκισκανών μοναχών που λειτούργησε κατά τον 15ο αιώνα.

Το σχεδόν έρημο σήμερα χωριουδάκι της Παναγίας της επαρχίας Καινουργίου πήρε το όνομά του από το τρίκλιτο Βυζαντινό ναό της Παναγίας, που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Πιστεύεται ότι ο ναός αρχικά, κατά τον 15ο αιώνα, υπήρξε το κέντρο ενός θρησκευτικού συγκροτήματος, το οποίο στο πέρασμα του χρόνου μετεξελίχθηκε στον οικισμό της Παναγιάς.